KHI PHỤ NỮ TỰ CỞI TRÓI
Cách đây 6 năm, quãng 2007, trong một lần dọn dẹp tủ báo lưu,
dễ có đến hơn nghìn tờ, tôi chợt thấy mình có vô khối những bài
ký du lịch, viết từ mãi năm 2000. Để riêng ra một góc, tôi nhẩm tính
nếu đem in khéo hòm hòm cũng được cuốn sách. Hồi ấy tôi
chẳng có mấy bản thảo, nghĩ nếu người ta đồng ý xuất bản cho
thì cũng được thêm đầu sách nữa. Mới lụi cụi đem đi photo mấy bài
báo đó, cho vào bì thư khổ A4 rồi đầu tiên mang “rao” cho công ty
sách Bách Việt. Mấy ngày sau, người nhà sách gọi điện cho tôi bảo
đến lấy lại bản thảo, với lý do “không phù hợp”. Lâu lắm về sau,
nhà văn Võ Thị Xuân Hà, giám đốc công ty sách Hà Thế hỏi tôi có
tập bản thảo nào thì cứ gửi. Tôi mang một tập truyện ngắn dịch chọn
lọc đến và tập phô tô lần trước. Mấy bữa sau chị Hà bảo chị quan
tâm hơn đến tập truyện dịch, còn “cái kia” không phù hợp. Cầm cái
tập phô tô lem nhem về, tôi nhủ thầm mình rõ dại, trông bản thảo
xấu xấu bẩn bẩn như vậy ai người ta hiểu là thứ gì mà in. Tôi kiên
nhẫn thuê người đánh máy lại, in sạch đẹp rồi phô tô ra mấy cuốn,
đóng bìa cẩn thận cho dày dặn và mang lên công ty sách Thái Hà.
Công ty này có trụ sở ở toà nhà đối diện nhà tôi. Tôi đi sang chỉ ba
chục bước, vào phòng khách tự giới thiệu và chìa ra tập bản thảo, rất
giống mấy bận đầu của những năm cuối cùng thế kỷ 20, khi còn
là sinh viên, lọ mọ vác bản thảo đến từng toà soạn gặp những người
chưa từng gặp bao giờ để xin được in. Ngay sáng hôm sau người của
Thái Hà gọi điện cho tôi bảo tập sách quả rất thú vị nhưng… không
phù hợp với chủ trương của công ty. Thêm vài bận nữa thì tôi đề nghị
với nhà văn Trần Thanh Hà, biên tập viên của NXB Công an Nhân
dân, xem chị có hứng thú in một cuốn sách du ký có tên là “Đảo
thiên đường” hay không, giọng điệu của tôi có vẻ thờ ơ, nhưng trong
bụng hầu như hồi hộp và hy vọng. Chị nhận in với điều kiện chỉ
