tọa thiền như vậy, tâm Ngài vẫn bị những ảnh hưởng vọng động của ngoại
cảnh xâm nhập vào và đưa đến những cơn buồn vui từng chập như xưa. Nỗ
lực hành thiền của Ngài không làm cho tâm an trụ hay quân bình. Đến đó,
Ngài quả quyết nhận định rằng đây chắc chắn KHÔNG PHẢI là con đường
chân chính dẫn đến Giải thoát. Nếu đúng là Chánh Đạo thì tâm phải quân
bình an lạc chứ không chứa đựng những xúc cảm khuấy động như vậy. Đây
là loại xúc cảm chỉ phát sanh đến những người tầm thường, không biết gì
đến việc phát triển tâm. Và Ngài đi đến kết luận rằng loại rượt bắt, hướng sự
chú tâm ra ngoài để chạy theo những cảnh vật và những diễn biến bên ngoài
đi ngược lại những quy tắc của pháp luyện tâm, vì thế tâm Ngài không thanh
bình an lạc, không thật sự vắng lặng, tự tại như lẽ ra phải vậy.
Kể từ đó, Ngài đảo ngược chiều hướng chú tâm, hướng tâm trở vào thân,
đưa xuyên qua toàn thân, ở nhiều tầng lớp, nhiều vị trí khác nhau - theo
chiều dọc, chiều ngang, lên trên, xuống dưới và sang hai bên - cặp mắt tỉ mỉ
chú niệm (sati) luôn luôn theo dõi chặt chẽ. Ngài dành phần lớn thì giờ để đi
kinh hành (caṅkama). Đôi khi cũng có tọa thiền. Trong những lúc ngồi thiền
Ngài không để tâm an trú trong trạng thái định vào một điểm mà luôn luôn
giác tỉnh quán chiếu những phần khác nhau trong thân. Trước lúc ngủ cũng
là thiền về thân.
Tìm ra phương pháp đúng
Sau khi thử thực hành phương pháp này trong vài ngày, Ngài bắt đầu ngồi
thiền lấy bản chất của thân làm đề mục chính, lần này cho tâm an trụ vào
nhất điểm để nhìn những gì sẽ xảy ra. Vì tâm đã được rèn luyện thích hợp và
thuần hóa trong nhiều ngày mà chưa được an nghỉ, nên khi Ngài vừa gom lại
thì tâm định an trụ dễ dàng và nhanh chóng một cách bất ngờ. Ngay vào
khoảnh khắc ấy thân hình như phân ra làm hai phần và phát sanh sự hiểu
biết tự nhiên và tự động rằng “không còn hoài nghi gì nữa, đấy chắc chắn là
con đường đúng.” Trạng thái tâm nhất điểm có đặc tính là chú niệm vững
chắc trong thân, và như thế, ngăn ngừa không để tâm phóng “ra ngoài” vởn
vơ đó đây một cách bất định và vô ích. Đó là phương pháp tự quán chiếu mà
Ngài áp dụng và về sau, sửa đổi đôi chút cho những cố gắng và pháp hành ở
