mệt. Như vậy, tư thế cuối cùng của Ngài Acharn là hơi nghiêng bên mặt,
giữa thế nghiêng hẳn mình và thế nằm ngửa, vì không ai dám làm gì nữa, sợ
quấy rầy Ngài. Ngài đang chìm nhanh và tất cả chư vị tỳ khưu đệ tử và tín
đồ của Ngài hiện diện lúc bấy giờ đều tuyệt vọng nhìn. Hơi thở Ngài yếu
dần đến lúc ngưng hẳn. Không ai chắc chắn biết rõ Ngài tịch lúc mấy giờ vì
không có cử động nào của thân cho thấy chính xác giây phút ra đi. Một lúc
sau đó, Ngài Chao Khun Dhammacetiya tuyên bố: “Ngài Acharn đã viên
tịch, có phải vậy không?” và nhìn đồng hồ. Lúc ấy 2:23 giờ khuya, và được
xem là giờ viên tịch, vì giờ phút chính xác không xác định được.
Khi tin Ngài Acharn viên tịch được loan truyền trong nhóm đệ tử tỳ khưu
và thiện tín có mặt tại chùa, tất cả mọi người đều âu sầu, thất vọng, mặc dù
ai nấy đều đã chuẩn bị sẵn sàng đón nhận tin buồn. Ngài Acharn vĩnh viễn ra
đi, hoàn toàn thoát khỏi mọi trói buộc trần gian nhưng họ thì vẫn còn đau
khổ trong cảnh giới Vô Thường của vòng quay luân hồi .
Bản chất tâm phàm phu
Chư tăng đồng ý rằng nhục thể của Ngài Acharn hiện giờ nên để lại đây, ít
nhất là trong đêm nay. Sáng hôm sau, lễ hỏa táng sẽ được sắp xếp. Chư vị tỳ
khưu đệ tử của Ngài thì có vài vị về cốc, vài vị ở lại nơi Ngài Acharn viên
tịch. Toàn khu quanh kuti (tịnh thất) của Ngài đều có đèn thắp sáng nhưng
đối với các chư vị đệ tử dường như tối om. Họ không biết giờ đây phải làm
gì và phải đi đâu để thực hành. Vài vị đã ngất xỉu. Đối với các vị ấy, mất
Ngài Acharn là mất tất cả. Ngọn đèn hải đăng rọi sáng con đường thực hành
đã tắt hẳn. Bao nhiêu hơi ấm và trí tuệ phát ra từ ánh sáng từ bi ấy cũng tiêu
tan cùng với hy vọng và sự sống nương tựa vào đó.
Điều này dĩ nhiên không có nghĩa là họ đã quên Tam Bảo – Đức Phật,
Đức Pháp và Đức Tăng – nhưng tâm phàm phu có khuynh hướng bám vào
cái gì gần gũi và rõ ràng nhất và xem đó là nhịp cầu để nối liền đến cái gì xa
xôi và ít rõ ràng hơn, mặc dù ảnh hưởng thâm sâu hơn. Sự phục vụ và trí tuệ
của Ngài Acharn của họ đã được thấy trong nhiều năm. Giáo huấn của Ngài,
họ đều đặn được nghe, khả năng của Ngài để giải quyết những thắc mắc và
những vấn đề khó khăn đều được công nhận, bản thân Ngài được tôn sùng
