ngộ chứ không phải là Pháp của người phỏng đoán hay tưởng tượng. Sự
đảm bảo không thành lời cho người nghe của Ngài là nếu họ kiên trì nỗ lực
theo cách Ngài đã chỉ dạy, một ngày kia họ cũng sẽ có thể chứng ngộ Giáo
Pháp như Ngài.
Lời dạy của Ngài thường thay đổi để phù hợp với trình độ thành Đạo của
người nghe – những vị từ khưu, sāmaṇera hay thiện tín. Ngài giải thích với
nhiều chi tiết để họ dễ nhớ và áp dụng thực hành. Đặc biệt với những người
tại gia cư sỹ, Ngài giảng về phương pháp thích hợp với họ, bố thí, trì giới và
trau dồi tâm. Ngài dạy rằng ba pháp này là nền tảng để được tái sanh vào
cảnh người và cũng là để có được cuộc đời theo Phật Pháp. Mỗi người đều
đã tích được ít nhất là một trong ba nhân này trong những kiếp quá khứ, nếu
không thì không thể có thân người và tái sanh vào cảnh người.
Bố thí (dāna) là biểu hiện đầu tiên của con người cao thượng, động lòng
trắc ẩn xót thương những người hay những con vật thấp kém hơn mình. Có
thể bố thí dưới hình thức tiền bạc, hoặc của cải, hoặc bằng cách chỉ bảo hay
khuyên dạy những kiến thức tôn giáo, gọi là dhamma dāna, pháp thí. Nơi
đây, bố thí (dāna) phải được thể hiện mà không trông mong chờ đợi được
đền ơn đáp nghĩa, ngoại trừ được đền đáp bằng chính nghiệp lành mà mình
đã tạo, vốn là cái tâm được tác ý bất vụ lợi. Một sắc thái khác của tâm bố thí
là khoan dung tha thứ người hành động sai lầm với mình. Người hoan hỷ bố
thí (dưới nhiều hình thức khác nhau kể trên), dù diện mạo đẹp xấu thế nào,
cũng được mến thương kính mộ trong xã hội. Người ấy được người và trời
(devatā, chư thiên trên quả địa cầu và các cảnh trời) quý mến. Dù đi đâu
người ấy cũng không ở trong cảnh không được ai cứu giúp. Trong cảnh
người, rõ ràng là một người được trang bị với thiện tâm bố thí như vậy có
thể được gọi là tự trang sức “theo đúng thời trang tân tiến”, và là niềm vui
cho tất cả mọi người. Người giàu sang mà có tính hà tiện cũng còn trông
mong một tấm lòng quảng đại bố thí, nói chi đến hạng người không được ai
giúp đỡ. Người có thói quen bố thí, nhờ nghiệp lành đã tạo, dù sống trong
cảnh giới nào cũng không bao giờ thiếu thốn. Tâm quảng đại bố thí giúp
nuôi dưỡng và bảo trì xã hội loài người, làm cho cuộc sống có nhiều ý nghĩa
và hứa hẹn. Thiếu lòng quảng đại, thế gian sẽ sớm trở thành hoang vắng và
