Louis những muốn nói anh thấy những bức tranh này đẹp vô cùng nhưng
lại không nói bởi vì anh còn nhớ Camille cũng thường vẽ Irène như vậy, vẽ
suốt. Trên bàn làm việc của ông luôn luôn có những bức phác họa mới. Ông
vừa nguệch ngoạc vẽ vừa nói chuyện điện thoại, như thể đó là một sản phẩm
vô ý của trí óc ông.
Vậy nên Louis chẳng nói gì. Họ trao đổi vài câu. Không, Louis sẽ còn nán
lại thêm chút nữa, không lâu, anh có những việc cần làm cho xong. Camille
hiểu, đứng dậy, choàng áo măng tô, cầm lấy mũ và đi ra ngoài.
Trên đường đi, ông gặp Armand. Hiếm khi nào anh ta ở lại văn phòng vào
giờ này, Camille ngạc nhiên. Armand kẹp hai điếu thuốc lá ở hai vành tai,
đầu một chiếc bút bi bốn màu thò ra khỏi túi áo vest sờn rách. Đó là dấu
hiệu cho thấy ở tầng nào đó vừa có một người mới. Một trường hợp mà tài
thính mũi của Armand chưa bao giờ thất bại. Một người mới không thể đi
được hai bước đầu tiên trong tòa nhà mà không gặp trúng tay cớm già dễ
mến nhất quả đất này, sẵn sàng dẫn lối cho anh ta trong mê cung những hành
lang, những mối thân thiện, những tin đồn, cái tay ruột để ngoài da và cực
kỳ thấu hiểu cánh trẻ. Camille rất thích điều đó. Giống chương trình music
hall khi khán giả dại dột trèo lên sân khấu để rồi bị xoáy mất đồng hồ và ví
tiền mà chẳng hề hay biết. Trong lúc trò chuyện, tay mới đến sẽ bị móc mất
thuốc lá, bút, sổ, bản đồ Paris, vé tàu điện ngầm, séc quán ăn, thẻ đỗ xe, tiền
lẻ, tờ báo trong ngày, tờ tạp chí với nhiều trò ô chữ. Armand vơ vét mọi thứ,
vào ngày đầu tiên. Bởi vì ngay sau đó đã là quá muộn.
Camille và Armand cùng nhau rời Đội. Buổi sáng, Camille bắt tay Louis
nhưng không bao giờ làm thế vào buổi tối. Với Armand thì họ bắt tay nhau
vào buổi tối nhưng không nói với nhau câu nào.
Trong thâm tâm, ai cũng biết nhưng chẳng ai dám nói. Camille là một
người lệ thuộc vào các thói quen, ông áp đặt chúng lên những người xung
quanh, và ông luôn luôn có những thói quen mới.
Thật ra, còn hơn là những thói quen, đó là các nghi thức. Những cách thức
để tự nhận biết bản thân. Với ông, cuộc đời là một buổi lễ miên viễn, trừ
mỗi việc chẳng ai biết là để ăn mừng gì. Và là một thứ ngôn ngữ. Ở Camille,
kể cả đeo kính thôi cũng không chỉ là muốn nói: tôi đeo kính, mà tùy trường
