Tôn giáo của Ngài sự thực chỉ gồm phần đạo đức, luân lí, Ngài chỉ chú trọng tới
cách cư xử, không quan tâm tới nghi tiết, lễ bái, tới siêu hình học, thần học. Một
hôm, một tu sĩ Bà La Môn, trước mặt Ngài, ngỏ ý muốn tắm sông ở Gaya
Phật bảo: “Cần chi phải lại đó, có thể tắm ở đây được, cần gì tới Gaya? Nước
nào mà chẳng tốt bằng nước sông Gaya”. Thật là điều lạ lùng nhất trong lịch sử
các tôn giáo: Phật sáng lập một tôn giáo cho thế giới mà đồng thời không bao
giờ bàn tới sự vĩnh cửu, về mặt bất diệt của linh hồn, hoặc về Thượng Đế. Ngài
bảo sự vô cùng là một huyền thoại do các triết gia tưởng tượng ra, họ không biết
nhũn nhặn tự thú rằng một nguyên tử không thể bao gồm vũ trụ được. Nghe
thiên hạ tranh luận về vũ trụ vô cùng hay hữu hạn, Ngài mỉm cười, cơ hồ như
Ngài đoán trước được những cuộc bàn phiếm về Thiên văn – Thần thoại của các
nhà vật lí học, toán học ngày nay. Ngài không chịu đưa ra ý kiến về các vấn đề:
vũ trụ có lúc khởi thuỷ không và sau này có chung kì không; linh hồn và thể xác
là một hay là hai; một vị chí thánh có nhận được một phần thưởng nào trên cõi
thiên đường nào đó không. Ngài bảo những vấn đề đó là “rừng rậm, sa mạc, trò
múa rối, là khổ hình, là suy cứu lung tung chẳng nhằm gì cả”, nên không quan
tâm tới; nó chỉ gây những cuộc tranh biện hăng hái, những oán hận, bực bội,
phiền nhiễu; không bao giờ đưa tới sự minh triết, sự an lành của tâm hồn. Muốn
được thánh triết, muốn cho tâm hồn an tĩnh thì chỉ cần quên mình đi và làm điều
thiện, chứ không cần biết bản thể của vũ trụ, của Thượng Đế. Tới nỗi trong cơn
hài hước có thể làm cho nhiều người khó chịu, Ngài còn bảo rằng nếu có các vị
thần linh thì chính các vị đó cũng không thể đáp được một số câu hỏi.
Kevaddha này, một hôm có một bạn đồng đạo của chúng ta tự hỏi câu này:
“Bốn nguyên tố đất, nước, lửa, và gió tiêu diệt đâu mất mà không để lại chút di
tích nào cả thế?”. Bạn đó suy nghĩ hoài về vấn đề đó riết rồi xuất thần, té xuống
và thấy rõ ràng con đường mở ra trước mặt đưa tới xứ các Thần linh.
Kevaddha này, thế là bạn đó tới thiên quốc của bốn vị đại vương, hỏi các vị
thần ở đó: “Nay, chư huynh, bốn nguyên tố đất, nước, lửa và gió tiêu diệt đâu
mất mà không lưu lại chút di tích nào cả thế?”. Bạn đó hỏi như vậy xong, các
