Dostoevsky
Anh em nhà Caramazov
Dịch giả: Phạm Mạnh Hùng
Quyển 12. Sai lầm của tòa án - Chương 1
Một ngày ác hại
Những việc tôi vừa kể xảy ra hôm trước thì hôm sau, lúc mười giờ sáng,
toà án khu mở phiên xét xử vụ Dmitri Karamazov.
Xin nói trước, và nhấn mạnh: tôi tuyệt nhiên không cho rằng mình đủ sức
truyền đạt tất cả những gì xảy ra tại toà, chẳng những là với sự đầy đủ cần
thiết, mà theo đúng trình tự cần thiết. Tôi cứ có cảm giác rằng nếu nhớ lại
hết và giải thích cặn kẽ mọi chuyện thì phải viết cả một pho sách, thậm chí
là pho sách cực lớn. Vì thế xin đừng trách cứ tôi chỉ kể lại những gì làm tôi
sửng sốt và đặc biệt ghi nhớ. Tôi có thể lấy cái phụ làm cái chính, thậm chí
bỏ qua hẳn những điều hết sức cần thiết, nổi bật nhất… Tuy nhiên, tôi thấy
tốt nhất là không nên xin lỗi. Tôi sẽ cố gắng hết sức mình và bạn đọc sẽ
hiểu rằng tôi đã cố hết sức.
Trước hết, trước khi bước vào phòng xử án, tôi xin nhắc đến điều làm tôi
đặc biệt ngạc nhiên trong ngày hôm ấy. Tuy nhiên, không phải chỉ mình tôi
ngạc nhiên, mà sau này mới rỏ ra là mọi người đều như thế. Ấy là: mọi
người đều biết vụ án dính líu đến rất nhiều người, ai nấy đều nóng lòng sốt
ruột chờ phiên toà bắt đầu, đã hai tháng nay trong giới chúng tôi người ta
bàn tán giả định, cảm thán, mơ ước nhiều. Mọi người đều biết vụ này có
tiếng vang toàn Nga, nhưng vẫn chưa hình dung được nó gây chấn động
cho tất cả mọi người và từng người đến mức nóng bỏng, khơi gợi như thế
nào, không chỉ trong tỉnh nhà, mà ở khắp mọi nơi, như đã thấy rõ tôi phiên
toà. Hôm ấy người đổ đến không phải chỉ từ tỉnh lỵ chúng tôi, mà cả từ một
số thành phố khác của nước Nga, cuối cùng cả từ Peterburg và Moskva.
