ANH EM NHÀ CARAMAZOV - Trang 1181

không, có để lại phong bì trên sàn không? Không, kẻ sát nhân điên cuồng
chính phải hành động như thế, y không lý luận, kẻ sát nhân không phải là
tên ăn cắp và cho đến lúc ấy chưa hề ăn cắp cái gì bao giờ, và bây giờ lấy
tiền dưới đệm ra không phải như tên ăn cắp, mà là lấy lại đồ vật của mình
đã bị kẻ khác đánh cắp, đấy chính là ý nghĩ của Dmitri Karamazov về ba
ngàn đồng đã nung nấu làm anh ta phát cuồng lên. Thế rồi sau khi chiếm
được gói tiền mà trước đó anh ta chưa hề nhìn thấy, anh ta xé phong bì để
biết chắc trong đó có tiền không, rồi bỏ tiền vào túi chạy đi, quên bẵng rằng
anh ta để lại trên sàn một bằng chứng lớn lao kết tội mình, chiếc phong bì
bị xé rách. Tất cả là vì Karamazov, chứ không phải là Xmerdiakov, đã
không nghĩ ra, không suy tính, mà nghĩ ra thế nào được! Anh ta chạy, nghe
thấy tiếng gào cửa lão bộc đuổi kịp anh ta lão túm lấy anh ta, ngăn lại và
ngã gục vì bị giáng chiếc chày đồng. Bị cáo nhảy xuống xem Grigori vì
thương hại. Các vị hãy tưởng tượng, anh ta cam kết với chúng ta rằng anh
ta nhảy xuống với lão bộc vì tình thương, vì thông cảm xem có thể cứu
giúp lão không. Giây phút ấy có phải là lúc nói chuyện thông cảm được
không? Không, anh ta nhảy xuống chính là để biết chắc: người duy nhất
chứng kiến tội ác của anh ta còn sống hay chết. Mọi tình cảm khác, mọi
động cơ khác đều thiếu tự nhiên! Xin chú ý, anh ta mất công sức với
Grigori, dùng khăn tay lau đầu cho lão, và biết chắc lão đã chết anh ta bối
rối, máu đầy người, lại chạy đến nhà người tình, làm sao anh ta không nghĩ
rằng toàn thân anh ta vấy máu và sẽ bị lộ ngay? Nhưng bị cáo cam đoan với
chúng ta rằng anh ta không để ý rằng người anh ta vấy đầy máu; điều đó có
thể chấp nhận được, rất có thể như vậy, với những kẻ phạm tội bao giờ
cũng có thể có những phút như vậy. Một mặt thì tính toán quỷ quyệt, mặc
khác lại thiếu suy xét. Lúc ấy anh ta chỉ nghĩ đến chuyện nàng ở đâu. Anh
ta cần mau mau biết nàng ở đâu, thế là anh ta chạy vào nhà nàng và biết
một tin bất ngờ và hết sức trọng đại đối với mình: nàng đi Mokroe với
người "cũ" có quyền không chối cãi được!"