ANH EM NHÀ CARAMAZOV - Trang 1188

đã giết cha tôi, thưa quý vị, ai giết? Ai có thể giết, nếu không phải là tôi"
Quý vị nghe thấy đấy: anh ta hỏi chúng tôi, những người đến để hỏi anh ta
chính câu hỏi ấy! Các vị có nghe thấy câu chặn trước ấy không - "nếu
không phải là tôi" -, sự ranh mãnh thú vật ấy. sự ngây thơ ấy sự nôn nóng
kiểu Karamazov ấy? Không phải tôi giết, xin đừng nghĩ rằng đấy là tôi:
"Tôi muốn giết, thưa các ông, tôi muốn giết - anh ta thú nhận vội (vội vàng,
ôi, rất vội vàng!), - nhưng tôi vẫn vô tội, không phải tôi giết!" Anh ta
nhượng bộ chúng ta rằng anh ta muốn giết: các ông thấy đấy, tôi hết sức
thành thật, các ông càng nên tin rằng tôi không giết thì mới phải. Ôi, trong
những trường hợp như thế, kẻ phạm tội đôi khi trở nên xốc nổi và cả tin lạ
thường. Thế rồi, dường như hoàn toàn vô tình, điều tra bỗng đặt ra cho anh
ta câu hỏi hết sức ngô nghê: "Có phải Xmerdiakov giết không?" Thế là đã
xảy ra điều mà chúng ta chờ đợi: anh ta rất cáu vì đã bị chặn trước, bị bắt
chộp bất ngờ khi anh ta chưa kịp chuẩn bị, lựa chọn và chộp lấy thời điểm
mà đưa Xmerdiakov ra là thuận lợi nhất. Do bản chất của mình, anh ta lập
tức nhảy vào chỗ cực đoan và ra sức cam đoan rằng Xmerdiakov không thể
giết người, không có khả năng giết người. Nhưng đừng tin anh ta, đấy chỉ
là mánh khoé: anh ta tuyệt nhiên chưa từ bỏ Xmerdiakov, trái lại anh ta sẽ
còn đưa hắn ra, bởi vì anh ta còn đưa ai ra nếu không phải là hắn, nhưng
anh ta sẽ làm việc ấy vào lúc khác, bởi vì bây giờ việc ấy hỏng rồi. Anh ta
sẽ lôi hắn ra chỉ vào ngày mai hoặc vài ngày nữa: khi tìm được thời cơ anh
ta sẽ thét lên với chúng ta: "Các ông thấy đấy, tôi phủ nhận Xmerdiakov
còn mạnh mẽ hơn các ông, nhưng bây giờ thì tôi thấy rõ: chính hắn giết,
không hẳn thi còn ai!" Trong lúc anh ta đưa chúng ta vào sự phủ định ảm
đạm và cáu kỉnh, sự nôn nóng và giận dữ gợi cho anh ta lời giải thích hết
sức vụng về và khó tin về việc anh ta nhìn vào cửa sổ buồng cha và kính
cẩn lùi ra xa. Cái chính là anh ta vẫn chưa biết những tình tiết, tầm quan
trọng của lời khai của Grigori đã hồi tỉnh. Chúng tôi bắt đầu khám xét. Việc
khám người làm anh ta tức giận, nhưng cũng khích lệ anh ta: không tìm
được cả ba ngàn, chỉ tìm được ngàn rưởi. Cố nhiên, giữa lúc im lặng giận
dữ và tìm cách chối cãi ấy, lần đầu tiên trong đời anh ta chợt nảy ra ý nghĩ
về cái túi khâu tiền. Chắc chắn anh ta cảm thấy sự bày đặt ấy thật khó tin và