ANH EM NHÀ CARAMAZOV - Trang 183

nhưng bỏ chủ cũ mà đi thì không được, dù chủ thế nào đi nữa, "vì bây giờ
bổn phận của họ là như vậy".
- Bà có hiểu thế nào là bổn phận không? - Lão nói với vợ.
- Tôi hiểu. Ông Grigori Vaxilievich ạ, nhưng sao chúng ta lại có bổn phận
phải ở lại đây dù tôi chẳng hiểu gì cả. - Marfa Ignatievna trả lời dứt khoát.
- Không hiểu thì thôi, nhưng vẫn cứ phải như vậy. Từ nay đừng nói nữa.
Đúng như thế: họ không đi, Fedor Pavlovich ấn định cho họ một khoản tiền
còng nhỏ thôi, nhưng trả sòng phẳng. Thêm nữa Grigori biết rằng lão có
ảnh hưởng không chối cãi được đối với chủ. Lão cảm thấy như thế, và cũng
hợp lý thôi: tay hề ranh mãnh và bướng bỉnh Fedor Pavlovich tính tình rất
cương quyết "trong một số việc của đời sống", theo lối nói của chính ông
ta, nhưng lại rất non gan trong "một số sự việc khác của đời sống", điều mà
chính ông ta cũng lấy làm lạ. Chính ông ta biết đó là những việc gì. Ông ta
biết và có nhiều điều ông ta sợ. Trong đời có những trường hợp cần đề
phòng cẩn thận, khi ấy không có một người trung thành thì thật gay, mà
Grigori là người trung thành bậc nhất: trong cuộc đời bon chen của mình,
đã nhiều lần Fedor Pavlovich có thể bị ăn đòn, và ăn đòn đau, nhưng bao
giờ ông ta cũng được Grigori cứu thoát, tuy sau mỗi lần như thế lão đều la
rầy ông đến rát tai. Nếu chỉ là bị đánh thôi thì có lẽ Fedor Pavlovich không
sợ: có những trường hợp hơn thế, thậm chí rất tinh vi và phức tạp, mà khi
ấy, chính Fedor Pavlovich có lẽ cũng không hiểu tại sao ông tức khắc cảm
thấy hết sức cần một người thân tín trung thành. Đấy là những trưởng hợp
gần như bệnh hoạn: là một kẻ hết sức truỵ lạc và nhiều khi dâm đãng đến
tàn bạo, như một con sâu độc, đôi khi, vào nhưng lúc say, bỗng dưng Fedor
Pavlovich cảm thấy một nỗi sợ hãi không đâu, một cơn chấn động tinh thần
có ảnh hưởng gần như về mặt thể xác trong tâm hồn. "Những lần ấy tâm
hồn tôi như run rẩy trong cổ họng" - đôi khi ông ta nói như vậy. Những lúc
ấy ông ta thích bên cạnh mình, dù không phải ở cùng phòng, mà ở nhà
dưới, có một người tin cẩn, cương quyết, không truỵ lạc như ông ta, nay
nhìn thấy tất cả những trò phóng đãng đang diễn ra và biết hết mọi bí mật,
nhưng vì trung thành mà dung thứ hết, không chống lại, nhất là không trách
móc và không doạ nạt ông bằng bất cứ hình phạt gì trong cuộc đời hiện nay