Rồi khi chú đến Moskva, hình như chúng ta có gặp nhau một lần ở đâu đó.
Bây giờ tôi ở đây đã hơn ba tháng mà anh em ta chưa hề nói chuyện với
nhau. Ngày mai tôi ra đi và trong lúc ngồi ở đây tôi nghĩ: làm thế nào gặp
được chú ấy để chia tay, vừa hay chú đi ngang qua.
- Anh muốn gặp tôi lắm à?
- Muốn lắm, tôi muốn hiểu rõ chú và để cho chú hiểu rõ tôi. Hiểu nhau rồi
thì chia tay. Theo tôi, tốt nhất là hiểu rõ về nhau trước khi chia tay. Tôi thấy
suốt ba tháng ấy chú nhìn tôi như thế nào, trong mắt chú luôn luôn có một
vẻ chờ đợi gì đó, đấy chính là điều tôi không chịu đựng nổi, vì thế tôi
không làm thân với chú. Nhưng cuối cùng tôi đã biết quý trọng chú: một
con người vững vàng. Chú nên biết rằng bây giờ tôi cười cợt nhưng tôi nói
nghiêm chỉnh đấy. Chú là người vững vàng. phải không? Tôi yêu nhưng
con người vững vàng như vậy, bất kể chỗ đứng của họ như thế nào, cho dù
họ còn trẻ măng như chú. Cuối cùng tôi thấy cái nhìn chờ đợi của chú
không đáng ghét nữa. Tôi lại rốt cuộc tôi yêu cái nhìn chờ đợi của chú…
Hình như chú cũng yêu tôi vì lẽ gì đó, phải không Aliosa?
- Tôi yêu anh, anh Ivan ạ. Anh Dmitri bảo: Ivan là nấm mồ. Còn tôi thì tôi
nói: Ivan là câu đố bí ẩn. Ngay bây giờ anh cũng vẫn là câu đố bí ẩn, nhưng
tôi đã hiểu được chút gì đó về anh, mà mới từ sáng nay thôi!
- Điều gì vậy? - Ivan bật cười.
- Anh không giận chứ? - Cả Aliosa cũng bật cười.
- Sao nào?
- Tôi khám phá ra rằng anh vẫn trẻ trung như tất cả các chàng trai khác ở
tuổi hăm ba, cũng tươi trẻ ngây thơ và dễ thương như thế, hơn nữa lại thực
sự là non dại! Sao, điều đó không làm anh bực bội lắm chứ?
- Trái lại, tôi sửng sốt vì sự trùng hợp! - Ivan reo lên một cách vui vẻ và
hăm hở. - Chẳng biết chú có tin không, sau cuộc gặp gỡ giữa chúng ta sáng
nay ở chỗ cô ấy, tôi chỉ nghĩ về bản thân, về việc tôi hai mươi ba tuổi đầu
rồi mà vẫn còn non nớt, vậy mà bây giờ đột nhiên chú đoán trúng và mở
đầu chính từ đó. Lúc nãy ngồi đây tôi tự nhủ: cho dù tôi không tin ở cuộc
sống nữa, cho dù tôi mất lòng tin vào người phụ nữ mà tôi yêu quý cho dù
tôi không tin vào trật tự của thiên nhiên nữa, thậm chí tin chắc rằng tất cả