Dmitri thế mà hôm trước anh hết sức lo âu và buồn nhớ anh: anh cũng quên
mang cho bố Iliusetrka hai trăm rúp, thế mà hôm trước anh hăm hở định
thực hiện ngay việc đó). Nhưng vẫn không phải là anh cần phép lạ, mà chỉ
là cần "công lý tối cao", nhưng theo niềm tin của anh thì công lý ấy đã bị
phá hoại, do đó trái tim anh bị giáng một đòn tàn bạo và bất ngờ. Nhưng cớ
gì trong sự mong đợi của Aliosa, bản thân tiến trình sự việc lại khiến cho
công lý ấy mang hình thức phép lạ mà người ta trong chờ thể hiện ra ngay
ở thi hài đấng giáo đạo mà anh tôn thờ? Nhưng mọi người trong tu viện đều
nghĩ như thế và mong chờ điều đó, kể cả những người mà Aliosa khâm
phục trí tuệ của họ, như Cha Paixi chẳng hạn, còn Aliosa không gợn chút
hoài nghi, cũng chung niềm mơ ước với tất cả mọi người. Hơn nữa điều đó
đã bắt rễ trong tim anh qua cả một năm sống trong tu viện, và trái tim anh
đã có thói quen chờ mong như thế. Nhưng anh khao khác công lý, công lý
chứ không phải chỉ là phép lạ! Thế những người mà anh hy vọng sẽ phải
được tôn cao hơn ai hết trên cả cõi thế gian này thì đáng lẽ được vinh hiển
xứng đáng, lại bị lật nhào và chịu nhục. Vì lẽ gì? Ai phán xét? Ai có thể
phán xét như thế? - đấy là những câu hỏi giày vò trái tim non trẻ trong
trắng của anh. Anh không thể không cảm thấy bị xúc phạm, thậm chí tức
giận trong lòng khi thấy bậc công chính nhất trong những người công chính
phải chịu sự nhạo báng chua cay hằn học của đám đông nông nổi và thấp
kém hơn đấng ấy quá nhiều như vậy. Ừ thì không có phép lạ gì đi nữa, ừ thì
chẳng có gì huyền nhiệm và điều người ta mong đợi chẳng thể hiện ra ngay
tức thời, sao lại nhục nhã như thế, sao lại bốc mùi sớm như thế, "đi trước cả
sự diễn biến tự nhiên", như những thầy tu ác độc đã nói? Sao lại có và sao
họ lại tin rằng họ có quyền làm như thế? Đấng tối cao ở đâu và ngón tay
Ngài ở đâu? Sao Ngài lại giấu ngón tay của Ngài đi "vào lúc cần thiết"
(Aliosa nghĩ như vậy), như thể Ngài tự ý muốn phục tùng quy luật tự nhiên
mù quáng, câm lùng và tàn nhẫn.
Vì thế tim Aliosa rỉ máu, và cố nhiên, như tôi đã nói, nguyên nhân trước
hết ở đây là vì con người mà anh yêu quý nhất trần đời bị "ô nhục", bị "ô
