ra hết sức vui vẻ, lúc thì tạt sang phải, lúc thì tạt sang trái, ngón cái này cái
nọ. Gặp những con chó khác, chúng đánh hơi lẫn nhau một cách thích thú
lạ thường theo môi phép tắc của loài chó.
Tớ thích quan sát thực tế, Xmurov ạ, - Kolia lên tiếng. - Mày có thấy khi
chó gặp nhau chúng đánh hơi nhau như thế nào không? Giữa chúng có một
quy luật tự nhiên phổ biển gì đó.
- Phải, cũng hơi kỳ cục.
- Không phải là kỳ cục, mày nói không đúng. Trong thiên nhiên không có
cái gì là kỳ cục cả, bất kể con người cho là như thế nào do những thành
kiến của mình. Nếu như chó có thể suy xét và phê phán thì hắn là chúng sẽ
tìm thấy trong quan hệ xã hội của con người, chủ của chúng, cũng có nhiều
cái buồn cười như thế, nếu không phải là nhiều hơn gấp bội, còn nhiều hơn
gấp bội nữa kia. Tao nhắc lại điều đó vì tao tin chắc rằng những cái ngu
ngốc của chúng ta còn nhiều hơn gấp bội, còn nhiều hơn gấp bội nữa kia.
Đấy là ý nghĩ của Rakitin, một ý nghĩ xuất sắc. Tao là người theo chủ nghĩa
xã hội, Xmurov ạ.
- Thế nào là người theo chủ nghĩa xã hội? - Xmurov hỏi.
- Ấy là mọi người đều bình đẳng, tài sản là của chung, xoá bỏ hôn nhân,
còn tôn giáo và luật thì ai muốn sao tuỳ ý, mọi cái khác cũng thế. Mày chưa
đến tuổi hiểu được, còn sớm quá. Chà, lạnh gớm.
- Đúng! Mười hai độ. Ban nãy ba em đã xem nhiệt biểu.
- Mày biết đấy, Xmurov ạ, giữa mùa đông nếu nhiệt độ mười lăm độ, thậm
chí mười tám độ, thì xem ra cũng không lạnh bằng bây giờ chẳng hạn, mới
