là cao nhất, chứ không phải là Ivan. Chú ạ, đây là vấn đề của lương tâm,
lương tâm cao cả nhất, bí mật quan trọng đến độ tôi không thể tự mình giải
quyết được mà cứ hoãn lại chờ chú. Tuy nhiên bây giờ quyết định thì còn
sớm, bởi vì phải chờ bản án: khi có bản án rồi, chú sẽ quyết định số phận
của tôi. Bây giờ thì dừng quyết định; bây giờ tôi sẽ nói với chú, chú nghe
thôi chứ đừng quyết định gì cả. Chú cứ im lặng. Tôi sẽ không nói hết với
chú. Tôi sẽ chỉ nói với chú ý tưởng, không cần chi tiết, còn chú cứ im lặng.
Không hỏi, không cử động, đồng ý không? Tuy nhiên, trời ơi, tôi giấu mất
chú vào đâu bây giờ? Tôi sợ mắt chú nói ra quyết định, tuy chú im lặng. Ôi
chao, tôi sợ! Aliosa nghe đây: chú Ivan đề nghị tôi bỏ trốn. Tôi không nói
hết chi tiết: mọi việc đều tính trước, mọi việc đều được thu xếp. Chú đừng
nói gì đừng quyết định. Trốn sang Mỹ cùng với Grusa. Không có Grusa, thì
tôi không sống nổi! Người ta có cho nàng theo tôi không? Chú Ivan bảo
rằng không. Mà không có Grusa thì tôi sống dưới đất với cây búa sao nổi?
Chỉ còn nước dùng cây búa đập vỡ tan đầu mình ra thôi! Chỉ còn lương tâm
nữa chứ? Tôi chạy trốn đau khổ! Chúa đã chỉ dẫn cho tôi, tôi bác bỏ sự chỉ
dẫn, có con đường giải thoát, tôi lại rẽ vòng về bên trái. Ivan nói rằng sang
Mỹ, "có thiện chí" là có thể ích lợi cho đời hơn là dưới hầm đất? Mỹ là cái
gì, Mỹ lại là hư không! Và ở Mỹ cũng có nhiều trò bịp bợm, tôi nghĩ thế.
Tôi chạy trốn sự đóng đanh câu rút! Bởi vì, tôi nói với chú, Alecxei ạ, chỉ
một mình chú hiểu được tôi, ngoài ra không có ai khác, đối với người khác
đấy là sự ngu xuẩn, mê sảng, đấy là tất cả những gì tôi đã nói với chú về
bài thánh ca. Người ta sẽ bảo tôi phát điên hoặc tôi là thằng ngốc. Nhưng
tôi không phát điên, cũng không phải là thằng ngốc. Cả Ivan cũng hiểu về
bài thánh ca, chú ấy hiểu, nhưng không trả lời về điều đó và im lặng. Chú
ấy không tin bài thánh ca. Đừng nói, đừng nói: tôi nhìn thấy ánh mắt chú
như thế nào: chú đã quyết định. Đừng quyết định, hãy khoan thứ cho tôi,
không có Grusenka tôi không thể sống được, hãy chờ toà xét xử đã!
Mitia dứt lời, như cuồng loạn. Chàng đưa cả hai tay nắm lấy hai vai Aliosa
