VI
VẪN CÒN RẤT MƠ HỒ
S
au khi chia tay Alyosha, Ivan Fyodorovich về nhà bố, điều lạ lùng là
chàng bỗng cảm thấy một nỗi phiền muộn không thể chịu nổi, và cái chính
là càng tới gần nhà thì nỗi phiền muộn đó càng tăng thêm theo mỗi bước
chân. Điều lạ lùng không phải là chàng phiền muộn, mà là Ivan Fyodorovich
không thể xác định được mình phiền muộn cái nỗi gì. Trước kia chàng cũng
đã nhiều lần phiền muộn, và không lấy gì làm lạ rằng nó đến vào lúc này,
khi chàng đã đoạn tuyệt với tất cả những gì đã lôi cuốn chàng đến đây, sửa
soạn để ngày mai thực hiện một bước ngoặt đột ngột và bước lên con đường
mới, hoàn toàn lạ lẫm, và lại hoàn toàn cô đơn như trước kia, hy vọng nhiều
nhưng không biết mình hy vọng gì, trông đợi quá nhiều ở cuộc sống, nhưng
không thể biết rõ mình trông đợi hoặc mong muốn gì. Vậy mà lúc này, tuy
tâm hồn chàng thực sự khắc khoải chờ mong cái mới mẻ chưa từng biết, đấy
vẫn chưa phải là điều đang giày vò chàng. “Phải chăng ta ghê tởm nhà cha?
– Chàng nghĩ thầm. – Hình như ta đã chán ghét đến mức độ ấy rồi đấy, mặc
dù hôm nay là lần cuối cùng ta bước vào ngưỡng cửa nhơ nhớp này, vậy mà
vẫn ghê tởm... Nhưng không, không phải thế. Phải chăng là tại cuộc chia tay
với Alyosha và cuộc nói chuyện ban nãy với chú ấy? Suốt bao nhiêu năm ta
im lặng không buồn nói với ai, vậy mà bỗng nhiên lại tuôn ra bao nhiêu điều
vô lý.” Quả thật đấy có thể là sự bực bội trẻ trung của người trẻ tuổi chưa có
kinh nghiệm, do tính háo danh của tuổi trẻ, bực vì không diễn đạt được ý
nghĩ của mình, nhất là lại với Alyosha, trong thâm tâm chắc chắn chàng đặt
nhiều hy vọng lớn ở chú ấy. Cố nhiên là thế, sự bực bội đó thậm chí nhất
định phải có, nhưng không hẳn vì thế, vẫn không hẳn vì thế. “Buồn phiền
đến lộn mửa, vậy mà không thể nói rõ ta muốn gì. Có lẽ chẳng nên nghĩ
ngợi nữa...”
