cũng đi đời về tội giết người ấy, cho dù không thú nhận tội trước đây. Nhưng
lúc ấy tôi hoàn toàn không nghĩ đến chuyện ấy và không muốn nghĩ đến. Tôi
chỉ căm thù và muốn thẳng tay trả thù anh về mọi chuyện. Nhưng Chúa Trời
của tôi đã thấy con quỷ trong tim tôi. Tuy nhiên, anh nên biết chưa bao giờ
anh gần cái chết như lúc ấy.
Một tuần sau ông chết. Cả thành phố đi đưa ông đến tận huyệt. Tổng
linh mục đọc lời điếu thấm thía. Người ta thương tiếc ông mắc bệnh thiệt
đời. Cả thành phố chống lại tôi khi mai táng ông, thậm chí người ta không
tiếp tôi nữa. Của đáng tội, một số người, thoạt đầu thì ít thôi, rồi càng về sau
càng nhiều hơn, bắt đầu tin những điều ông thú nhận là thực và họ bắt đầu
năng đến thăm tôi và hỏi han với thái độ hết sức tò mò và vui sướng: bởi vì
người ta bao giờ cũng thích bậc công chính sa ngã và bị ô nhục. Nhưng tôi
im lặng, ít lâu sau tôi rời bỏ hẳn thành phố ấy, năm tháng sau tôi đã xứng
đáng được Chúa Trời dẫn lên con đường vững chắc và huy hoàng, tôi cảm tạ
ngón tay vô hình đã chỉ cho tôi thấy rõ con đường ấy. Còn về Mikhail, kẻ tôi
tớ đã từng đau khổ nhiều của Chúa thì cho đến nay, hằng ngày tôi vẫn nhắc
đến khi cầu nguyện.
III
RÚT TỪ NHỮNG CUỘC CHUYỆN TRÒ VÀ
THUYẾT GIÁO CỦA TRƯỞNG LÃO ZOSIMA
