Tuy nhiên, có lần chàng đã đến khám bệnh ông bác sĩ mới mà Katerina
Ivanovna mời ở Moskva về chỉ theo trí tưởng tượng ngông cuồng của nàng
mà ta đã nói ở trên. Bác sĩ, sau khi nghe và khám bệnh cho chàng, đã kết
luận chàng dường như rối loạn trong não, và chẳng ngạc nhiên chút gì về
một điều thú nhận mà chàng ghê sợ nói với ông. “Trong trạng thái của ông,
ảo giác là rất có thể có, – bác sĩ quyết định, – tuy cũng cần phải kiểm tra...
nói chung cần chữa một cách nghiêm chỉnh, không mất một phút nào, không
thì nguy đấy.” Nhưng từ biệt ông ta ra về, Ivan Fyodorovich không thực hiện
một lời khuyên hợp lý nào và không nằm chữa bệnh: “Ta vẫn cứ đi lại,
chừng nào còn sức lực, ta quỵ thì lại là việc khác, khi ấy ai muốn chữa chạy
thế nào cũng được” – chàng phẩy tay, quyết định.
Vậy là lúc này chàng ngồi, hầu như có ý thức rằng mình mê sảng, và
như tôi đã nói, nhìn chằm chằm vào một vật gì trên chiếc đi văng ở tường
đối diện. Ngồi ở đấy là một người nào đó, có trời biết là vào bằng cách nào,
vì khi Ivan từ chỗ Smerdyakov về, bước vào phòng thì vẫn chưa có người ấy
ở đây. Đấy là một người đàn ông, hay nói cho đúng hơn, một người thượng
lưu Nga, không còn trẻ, quifaisait la cinquantaine
, tóc không điểm bạc
nhiều lắm, còn đen, khá dài rậm, râu cằm tỉa nhọn. Anh ta mặc chiếc vét
tông màu nâu, rõ ràng do người thợ giỏi nhất may, nhưng đã cũ, may khoảng
hơn hai năm rồi, hoàn toàn không hợp mốt nữa, thành thử đã hai năm nay
những người thượng lưu dư dật không ai mặc nữa. Áo trong, chiếc cà vạt dài
kiểu khăn quàng, tất cả đều hệt như những người thượng lưu diện sang,
nhưng nhìn kỹ thì áo lót hơi bẩn, còn chiếc khăn quàng rộng thì sờn lắm rồi.
Chiếc quần kẻ ô vuông của khách mặc rất đẹp, nhưng lại hơi sáng màu quá
và hơi hẹp quá, vì vậy bây giờ người ta không mặc nữa, cũng như chiếc mũ
mềm trắng có lông mà khách mang theo là không hợp với mùa này. Tóm lại,
đây là một loại đàng hoàng mặc dù túi rất ít tiền. Tuồng như ông khách này
thuộc loại địa chủ cũ, phát đạt ngay từ thời chế độ nông nô, rõ ràng đã từng
biết giới thượng lưu và xã hội tử tế, xưa kia đã từng có những mối quen biết
và vẫn giữ được những quan hệ ấy cho đến tận nay, nhưng dần dà nghèo đi
do cuộc sống vui vẻ trẻ trung và do việc bãi bỏ chế độ nông nô gần đây, đã
