Nhưng nếu các bạn không đồng ý với luận điểm trên đây và trả lời:
“Không phải thế’ hay “Không phải bao giờ cũng thế” thì có lẽ tôi sẽ phấn
chấn lên về giá trị nhân vật Alexey Fyodorovich của tôi. Bởi vì kẻ kỳ quặc
chẳng những “không phải bao giờ cũng là” cái riêng biệt, mà trái lại, nhiều
khi có lẽ kẻ đó mang trong mình cái cốt lõi của toàn thể, còn tất cả những
người cùng thời khác, không rõ vì lý do gì, bị một ngọn gió vô hình nào đó
tạm thời cuốn rời khỏi kẻ đó...
Tuy nhiên, tôi không muốn đi vào những lời giải thích nhàm chán và
mơ hồ ấy mà muốn bắt đầu ngay một cách giản dị tự nhiên, không tựa đề gì
hết: thích thì đọc; nhưng khốn nỗi truyện tiểu sử của tôi chỉ có một, mà hóa
ra lại thành hai tiểu thuyết. Tiểu thuyết chính là tiểu thuyết thứ hai: đây là
hoạt động của nhân vật của tôi, mà lại trong thời đại chúng ta, đúng vào lúc
này của chúng ta. Tiểu thuyết thứ nhất viết về chuyện xảy ra từ mười ba năm
trước, thậm chí hầu như không phải là tiểu thuyết, mà chỉ là một quãng trong
thời đầu tuổi xuân nhân vật của tôi. Tôi không thể bỏ qua tiểu thuyết thứ
nhất vì như thế sẽ có nhiều điều trong tiểu thuyết thứ hai trở nên không thể
hiểu được. Nhưng như vậy sự lúng túng ban đầu của tôi càng trở nên rắc rối
hơn: nếu như tôi, tức là chính người viết tiểu sử cho rằng một tiểu thuyết
cũng quá đủ đối với một nhân vật xoàng xĩnh và bất định như thế, thì cớ gì
tôi lại ra mắt với hai tiểu thuyết, và tôi lấy gì giải thích sự ngông ngạo như
thế về phần tôi?
Lúng túng trong việc giải đáp những câu hỏi này, tôi quyết định bỏ qua
không giải đáp gì cả. Đương nhiên, độc giả tinh ý đã đoán ra từ lâu rằng
ngay từ đầu tôi đã nhằm mục đích ấy và chỉ bực về nỗi tại sao tôi phí lời vô
ích và phí thời gian quý báu. Về điều này tôi xin trả lời rành rẽ, tôi phí lời vô
ích và phí thời gian quý báu, thứ nhất là vì lễ độ, thứ hai là vì ranh mãnh: dù
sao tôi cũng đã báo trước một điều gì. Tuy nhiên, tôi vẫn lấy làm vui sướng
vì tiểu thuyết của tôi tự nó tách thành hai truyện có “sự thống nhất căn bản
của toàn bộ”: xem xong truyện đầu, bạn đọc đã tự thân rõ có nên bắt vào
truyện thứ hai không. Cố nhiên chẳng ai bị ràng buộc gì hết, có thể quẳng
