Đừng thù ghét những người vô thần, những kẻ truyền bá điều ác, những
người duy vật, kể cả những kẻ độc ác trong bọn họ, chứ đừng nói gì những
người tốt, bởi vì trong số họ có nhiều người tốt, nhất là trong thời đại chúng
ta. Lúc cầu nguyện hãy nhớ đến họ: lạy Chúa, hãy cứu vớt tất cả những
người không có ai cầu nguyện cho, cả những người không muốn cầu
nguyện. Tôi xin thêm: không phải vì kiêu ngạo mà con cầu Chúa như thế,
lạy Chúa, mà vì chính con xấu xa hơn tất thảy... Hãy yêu con dân của Chúa,
đừng để những người lạ đoạt mất bầy chiên, vì nếu ta ngủ thiếp đi trong sự
lười nhác và kiêu căng ngạo mạn, nhất là trong sự vụ lợi, thì người của tất cả
các nước sẽ đến và lấy mất bầy chiên của ta. Hãy không ngừng giảng Phúc
âm cho dân chúng... đừng bắt quyên cúng nặng nề... Đừng ham vàng bạc,
đừng cất giữ... Hãy vững đức tin và giữ lấy ngọn cờ. Hãy giương cao ngọn
cờ.”
Trưởng lão nói rời rạc hơn so với sự trình bày ở đây mà Alexey đã ghi
lại sau này. Đôi khi Cha ngừng hẳn, như để lấy hơi sức, nhưng Cha dường
như ở trạng thái xuất thần. Mọi người cảm kích nghe cha nói tuy nhiều
người ngạc nhiên về lời lẽ của Cha và thấy nó tối tăm... Sau này họ nhớ lại
tất cả những lời đó.
Khi Alyosha rời khỏi phòng chốc lát, anh sửng sốt vì vẻ hồi hộp và chờ
đợi của tất cả các giáo đồ tụ tập trong phòng và xung quanh phòng. Một số
người gần như lo lắng, số khác thì nghiêm trang. Tất cả đều chờ đợi một cái
gì vĩ đại xảy ra ngay sau khi trưởng lão mệnh một. Xét theo một góc độ nào
đó, sự chờ đợi ấy chỉ là xốc nổi, nhưng ngay cả những thầy tu nghiêm nghị
nhất cũng lây nhiễm tâm trạng đó. Nghiêm nghị nhất là khuôn mặt Cha
Paissy. Alyosha rời khỏi phòng chỉ vì có một tu sĩ nhắn riêng anh rằng
Rakitin từ thành phố đến mang theo một lá thư lạ lùng của bà Khokhlakova
gửi cho anh. Bà cho Alyosha biết một tin kỳ dị, hết sức kịp thời. Số là hôm
qua, trong số những người đàn bà bình dân giàu đức tin đến để tỏ lòng sùng
kính trưởng lão và xin ban phước, có một bà già ở thành phố, tên là
Prokhorovna, vợ một hạ sĩ quan. Bà ta hỏi trưởng lão: liệu bà có thể ghi tên
