– Làm gì mà không biết được rằng ông đến tôi là có việc. Không có
việc thì hẳn là chẳng bao giờ ông quá bộ đến nhà tôi. Chẳng lẽ ông đến chỉ
để mách tội thằng bé nhà tôi thôi à? Không có nhẽ? Nhân tiện xin nói về
thằng bé: tôi không thể nói rõ mọi ngọn ngành với ông được, nhưng bây giờ
tôi sẽ miêu tả cho ông thấy cảnh tượng ấy. Ông ạ, mới một tuần trước thôi,
búi xơ mướp dày rậm hơn – tôi nói về bộ râu của tôi đấy; người ta gọi bộ râu
của tôi là búi xơ mướp mà, chủ yếu là bọn học trò. Thế này nhé, hôm ấy anh
Dmitri Fyodorovich của ông túm râu tôi lôi từ quán rượu ra quảng trường,
đúng vào lúc tan học, thằng Ilyusha cùng ra về với chúng bạn. Thấy tôi như
thế, nó chạy bổ đến với tôi: “Ba ơi, – nó la lên, – ba ơi!” Nó níu lấy tôi. Ôm
tôi, muốn giằng tôi ra, gào lên với kẻ làm nhục tôi: “Buông ra, buông ra, đây
là ba tôi, ba tôi, tha thứ cho người” – nó gào lên như thế: “Xin hãy tha thứ.”
Nó cũng níu lấy ông ta bằng đôi tay nhỏ bé, và hôn tay ông ta, hôn chính
bàn tay ấy... Tôi nhớ giây phút ấy, khuôn mặt lúc ấy, tôi không quên và
không bao giờ quên được!
– Tôi thề với ông, – Alyosha kêu lên, – anh tôi sẽ bày tỏ với ông sự hối
hận thành thực nhất, đầy đủ nhất, thậm chí là quỳ gối ngay trên quảng
trường ấy...
– A ha, đấy mới là dự định, không phải trực tiếp từ ông ta, mà chỉ là do
sự cao quý của trái tim nồng nhiệt của ông mà có. Đáng ra ông nên nói luôn
như thế thì hơn. Không, nếu vậy hãy cho phép tôi nói nốt về tinh thần nghĩa
hiệp và thượng võ của anh ông, bởi vì hôm ấy ông ta đã bộc lộ rõ. Sau một
chập túm râu tôi lôi đi, ông ta buông tôi ra: “Mi là sĩ quan, – ông ta nói, – ta
cũng là sĩ quan. Nếu mi tìm được một người đứng đắn ra làm chứng thì bảo
người đó đến tìm ta, ta sẽ cho mi được toại ý, mặc dù mi là kẻ vô lại!” Ông
ta nói thế đấy. Đích thị là tinh thần hiệp sĩ! Sau đó tôi ra về với thằng
Ilyusha, nhưng cái cảnh tượng gia đình truyền kiếp ấy mãi mãi hằn lại trong
tâm hồn nó. Không, như vậy thì chúng tôi còn là quý tộc đâu nữa. Thì ông
cứ suy xét xem, ông vừa ở nhà tôi ra, ông thấy gì? Ba phụ nữ, một người bại
liệt và lẩn thẩn, một người bại liệt và gù, người thứ ba đi lại được, nhưng
