Grushenka tuy quả thực có yêu chàng chân thành trong một giờ, đấy là
sự thật, nhưng đôi khi cũng nhẫn tâm hành hạ chàng đến là tàn bạo. Cái
chính là chàng không đoán được gì về ý định của nàng, cũng không có đủ
khả năng moi điều bí mật ấy bằng sự âu yếm hay bằng sức mạnh: không đời
nào nàng lộ ra, mà chỉ nổi giận và đoạn tuyệt hẳn với chàng, chàng hiểu điều
đó. Chàng hồ nghi – và hồ nghi hoàn toàn đúng – rằng chính nàng đang tự
đấu tranh, đang phân vân lạ thường, đang quyết định một việc gì mà không
thể quyết được, vì thế chàng có lý do để cho rằng đôi lúc hẳn là nàng căm
thù chàng với sự say đắm của chàng, cứ nghĩ thế là tim chàng lịm đi. Có lẽ
đúng như thế, nhưng Grushenka buồn vì chuyện gì thì chàng vẫn không hiểu
được. Thực ra toàn bộ câu hỏi dằn vặt chàng rút lại chỉ là nàng chọn ai:
chàng, Mitya, hay Fyodor Pavlovich. Ở đây cần ghi nhận một điều chắc
chắn: chàng tin chắc rằng Fyodor Pavlovich nhất định sẽ đề nghị (nếu không
phải là đã đề nghị rồi) chính thức cưới Grushenka làm vợ, và không lúc nào
chàng tin rằng ông già dâm đãng hy vọng đạt được ý nguyện chỉ bằng giá ba
ngàn rúp. Biết Grushenka và tính cách của nàng, chàng suy luận như vậy. Vì
thế, có những lúc chàng tưởng rằng Grushenka bị giày vò và phân vân chỉ vì
nàng không biết chọn ai trong hai người, chọn ai có lợi cho nàng hơn.
Còn về việc “chàng sĩ quan” sắp trở về, gã sĩ quan có vai trò ác hại
trong đời Grushenka mà nàng đang rất đỗi hồi hộp và lo sợ chờ anh ta tới,
thì kỳ lạ thay, trong những ngày ấy Dmitri không hề nghĩ đến. Sự thật thì
mấy ngày gần đây nhất, Grushenka tuyệt không nói gì với chàng về chuyện
ấy. Tuy nhiên chàng đã được nàng cho biết về lá thư nàng nhận được cách
đây một tháng do kẻ đã từng quyến rũ nàng gửi đến, chàng cũng biết một
phần nội dung lá thư. Lần ấy, trong một lúc tức giận, Grushenka đã cho
chàng xem lá thư, nhưng nàng ngạc nhiên thấy chàng coi lá thư đó gần như
chẳng có giá trị gì. Rất khó giải thích tại sao: có lẽ chỉ đơn giản là đang buồn
phiền vì phải lao vào cuộc tranh chấp quái gở và khủng khiếp với cha để
giành giật người phụ nữ này, chàng không thể quan niệm được điều gì đáng
sợ và nguy hiểm hơn cho mình, ít ra là trong lúc ấy. Chàng không tin là có
gã chồng chưa cưới tự đâu bỗng xuất hiện sau năm năm biệt tăm, đặc biệt là
