------------------------—--------------
Chú: (1) Bảy bước thành thơ. Điển cố nổi tiếng trong truyện Tam Quốc Chí.
Tào Thực (192-232) người đất Bái, huyện Tiêu, nay thuộc tỉnh An Huy,
Trung Quốc; là con trai thứ ba của Tào Tháo, em của Tào Phi, tự là Tử
Kiến, khi mất có tên thụy là Tư, nên còn được gọi là Trần Tư Vương. Ông
là một nhà thơ nổi bật nhất trong số văn nhân thời Kiến An, Trung Quốc.
Tào Phi và Tào Thực, là hai anh em ruột mà tính tình và đời sống trái nhau
hẳn. Tào Phi làm vua chỉ cho văn chương mới là sự nghiệp lớn, đáng lưu
truyền lại thiên thu; còn phú quí, công danh hễ chết là hết. Tào Thực, ngược
lại, cho văn chương là nghề mọn mà sự lập công mới đáng trọng. Trong một
lá thư gửi bạn, ông thố lộ nỗi lòng, đại ý nói: “Tôi tuy bạc đức, cũng gắng
sức giúp nước, để ân huệ cho dân, chứ không muốn lấy công việc bút mực
làm công lao, lấy từ phú làm hơn người”.
Lúc Tào Tháo xây xong Đồng tước đài, Tào Thực chỉ mới lên mười. Vậy
mà, khi nghe cha ra lệnh các con làm thi phú để tán tụng, ông làm xong bài
phú Đồng tước đài, khiến cha vừa mừng vừa kinh ngạc, và Tào Phi bắt đầu
ganh tị với ông từ đó.
Sau khi Tào Phi lên ngôi, muốn loại trừ Tào Thực, một lần giữa triều, nhà
vua lấy đầu đề “Anh em” (nhưng trong bài không được nói đến hai tiếng
“anh, em”) bắt Tào Thực bước bảy bước, phải làm xong bài thơ, nếu không
sẽ bị tội. Và Tào Thực, vừa rơi nước mắt vừa đọc:
Nấu đậu bằng dây đậu,
Đậu ở trong nồi khóc.
Rằng cùng một gốc sinh,
