của một nhà quý tộc từng tình nguyện phục vụ trên chiến thuyền của chính
De Ruyter, gửi cho một người bạn ở Pháp, cũng được đăng trên số báo này.
Câu chuyện được viết một cách rất rõ ràng và trung thực – tính chất mà
không phải tài liệu viết về những trận đánh thời xa xưa nào cũng có, tin tức
mà nó cung cấp càng có giá trị hơn nhờ những số liệu cụ thể trong Hồi kí
của Bá tước de Guiche, một người cũng tình nguyện phục vụ trong hạm đội
này, và khi thuyền của ông ta bị hoả thuyền phá tan thì được De Ruyter đưa
lên thuyền của mình
. Nhưng đáng tiếc, hai tài liệu đó lại có một số câu chữ
giống nhau, chứng tỏ rằng hai tài liệu này không thể được coi là những bài
tường thuật độc lập. Tuy nhiên, ở đây lại có những điểm khác biệt nội tại,
nên có khả năng hai người đã viết lại những điều tai nghe mắt thấy, sau đó
đem ra đối chiếu và sửa lại văn bản của mình rồi mới gửi cho bạn bè hoặc
đưa vào nhật kí.
Bên phía Anh có gần 80 tàu chiến, phía Hà Lan có gần 100 tàu, Anh có
ít tàu hơn, nhưng bù lại nhiều tàu lớn hơn. Ngay trước trận đánh, chính phủ
Anh đã mắc một sai lầm chiến lược cực kì to lớn: nhà vua nhận được thông
tin cho rằng một hải đội của Pháp đang đi từ biển Baltic tới để phối hợp với
quân Hà Lan. Ngài lập tức chia hạm đội ra thành hai nhóm, 20 thuyền chiến
do Hoàng tử Rupert chỉ huy được lệnh đi về phía tây để nghênh chiến với
quân Pháp, số còn lại do đô đốc Monk chỉ huy đi về hướng đông để đánh
nhau với quân Hà Lan.
Hoàn cảnh – tương tự hoàn cảnh của hạm đội Anh – bị đe doạ tấn công
từ cả hai phía, có sức cám dỗ cực kì ghê gớm đối với người chỉ huy. Ông ta
rất muốn đối đầu với cả hai bằng cách chia lực lượng của mình ra, như
Hoàng đế Charles đã làm, nhưng nếu không có trong tay một lực lượng vượt
trội thì chia ra như thế là một sai lầm, vì cả hai đội quân đều bị đánh, như
chúng ta sẽ thấy trong trường hợp này. Đoàn chiến thuyền lớn hơn, dưới
quyền chỉ huy của đô đốc Monk, đã bị thất bại thảm hại ngay trong hai ngày
chiến đấu đầu tiên và phải rút lui về hướng của Rupert. Và có thể, chính sự
quay lại đúng lúc của Rupert đã cứu được hạm đội Anh khỏi sự mất mát cực
kì nghiêm trọng hoặc chí ít cũng là khỏi bị chặn đứng, không thể ra khỏi
