nhưng Tromp lúc đó đang ở hậu quân, đã nhận ra sự bất lợi của đội hình Hà
Lan vì thuyền của họ đậu thành hai hoặc ba hàng, chắn đạn của nhau, nên đã
cho thuyền quay lại và đậu trên hướng gió so với tiền đội của quân địch
(R’). Ông có thể làm được như thế vì chiến thuyền Anh đi thành một hàng
dài, song song với đội hình Hà Lan và chéo gió. “Đúng lúc đó, hai kì hạm
trong tiền đội Hà Lan cùng với hải đội của mình lùi lại, để cho quân Anh
bám sát đuôi (V’). Vô cùng kinh ngạc, Ruyter tìm cách ngăn chặn, nhưng
không được. Vì vậy, ông cảm thấy phải làm theo hai tàu kia để hải đội của
mình không bị tách khỏi phần còn lại. Ông đã làm được trong trật tự, giữ
được đội hình và sau đó một chiếc trong đội tiền quân đã quay lại, vì thuỷ
thủ đoàn tức giận với cách hành xử của người chỉ huy trực tiếp. Tromp lâm
vào tình trạng cực kì nguy hiểm, ông bị chiến thuyền Anh chia tách xa hạm
đội của mình (ban đầu là do ông và sau đó là do tiền đội Hà Lan đổi hướng)
và chắc chắn đã bị đánh tan nếu Ruyter không nhìn thấy tình trạng khẩn cấp
và không tiến lại phía ông”. Như vậy, tiền quân và trung quân ở sau hậu
quân, gió thổi vào mạn thuyền bên kia, cũng là hướng mà họ dự định tấn
công. Điều này đã ngăn cản, không cho quân Anh tiếp tục tấn công Tromp
vì sợ rằng Ruyter sẽ đi lên đầu gió; vì có ít chiến thuyền hơn, họ không thể
để điều này xảy ra được. Mặc dù hành động của Tromp cũng như hành động
của các viên đô đốc trẻ trong đội tiền quân thể hiện tinh thần chiến đấu khác
nhau, nhưng đều cho thấy ý thức kỉ luật và ý thức chiến đấu kém của các sĩ
quan Hà Lan, như đã nói trước đây; trong khi trong đội hình sĩ quan Anh
không thấy có dấu hiệu nào như thế.
Thái độ bất mãn của Ruyter đối với cách hành xử của các sĩ quan của
mình thể hiện rất rõ khi “Tromp bước lên boong chiếc kì hạm của ông ngay
sau vụ đụng độ này. Các thuỷ thủ vui mừng chào đón ông, nhưng Ruyter
nói; ‘Đây không phải là lúc vui vẻ gì, phải khóc mới đúng’. Đúng là hoàn
cảnh của chúng ta thật chẳng ra sao, mỗi hải đội hành động một khác, không
ra đội hình gì, thuyền bè dồn đống lại một chỗ, y như một bầy cừu, chen
chúc nhau đến mức quân Anh, với 40 chiến thuyền, cũng có thể bao vây tất
cả hạm đội của ta (Ngày 12 tháng 6, Hình 2). Hạm đội Anh vẫn giữ được đội
hình tuyệt vời, nhưng không hiểu vì lí do gì họ không tận dụng được ưu thế
