hạm đội tiếp tục di chuyển, vừa đi vừa bắn nhau suốt hai giờ liền, cuối cùng
hạm đội Anh vượt khỏi được đội hình Hà Lan
. Sau đó thì không còn trật tự
nào nữa. Một nhân chứng nói: “Lúc đó quang cảnh thật lạ thường, chiến
thuyền, cả của Anh lẫn của ta, đậu mỗi nơi một chiếc. May là phần lớn chiến
thuyền của chúng ta bao quanh đô đốc vẫn ở đầu gió, còn phần lớn chiến
thuyền Anh, cùng với đô đốc của họ, thì ở cuối gió (Hình 1, 2, C và C’). Đó
là nguyên nhân giúp cho chúng ta thắng còn họ thì thất bại. Đô đốc của
chúng ta có 35 hay 40 chiến thuyền, đó là thuyền của hải đoàn của ông cũng
như các hải đoàn khác, vì các hải đoàn đã phân tán và không còn trật tự nào
nữa. Các chiến thuyền Hà Lan khác đã bỏ đi hết, Van Ness, chỉ huy tiền
quân cùng với 14 chiến thuyền đuổi theo ba hoặc bốn chiến thuyền Anh,
những chiếc này đã kéo căng buồm và vượt lên trên chiều gió so với thuyền
Hà Lan (Hình 1, V). Van Tromp với hải đội hậu quân nằm dưới chiều gió (so
với Ruyter và lực lượng chủ yếu của Anh, Hình 1, R) và phải tiếp tục đuổi
theo Van Ness nhằm liên kết với đô đốc bằng cách đi vòng qua trung quân
Anh”. De Ruyter và lực lượng chủ yếu của Anh tiếp tục đánh nhau một cách
dữ dội, lúc nào cũng tìm cách đi lên hướng gió. Tromp có buồm lớn, đuổi
kịp Van Ness và mang theo tiền đội trở về (V’, R’); nhưng lực lượng chính
của đối phương luôn ở đầu gió nên ông ta đi vào dưới chiều gió của họ và
không thể liên kết được với Ruyter, lúc này đang ở đầu gió (Hình 3, V”, R”).
Nhìn thấy như thế, Ruyter ra hiệu cho những chiếc tàu đậu quanh ông và lực
lượng chính của Hà Lan chạy hết tốc lực theo hướng gió, lúc đó đang thổi
khá mạnh (Hình 3, C”). “Như vậy là chúng tôi lập tức nằm giữa hạm đội
Anh, họ bị tấn công từ cả hai hướng, bị rối loạn, đội hình bị phá vỡ, đấy là
do bị tấn công cũng như do gió thổi quá mạnh. Đấy là những giây phút nóng
bỏng nhất của trận đánh (Hình 3). Chúng tôi nhìn thấy viên đô đốc chỉ huy
của Anh tách khỏi hạm đội của họ, chỉ có một hoả thuyền đi theo, cùng với
hoả thuyền này, ông ta đã chiếm được chiều gió và sau khi đi qua hải đội
nằm ở phía bắc của Hà Lan thì chiếm được vị trí dẫn đầu một đoàn gồm 15
đến 20 chiến thuyền đã tập hợp lại cùng với ông”.
