Sơ đồ III
Kết quả của trận đánh được xem đơn giản là một cuộc giao chiến,
không có ý nghĩa quyết định, cà hai bên đều thiệt hại nặng nề, nhưng vinh
quang và lợi thế đáng kể lại thuộc về Hà Lan, hay nói đúng hơn là thuộc về
De Ruyter. Ông đã lừa được liên quân bằng cách giả vờ rút lui và sau đó
quay lại khiến họ hoàn toàn bất ngờ. Việc di chuyển sai lầm, trong đó quân
Anh, tức là hai phần ba lực lượng, đi theo hướng tây bắc, trong khi lực
lượng Pháp lại đi theo hướng Đông Nam, đã làm cho hạm đội liên quân cách
xa nhau. Ruyter đưa toàn bộ lực lượng vào giữa khoảng trống, rồi cử một
đơn vị nhỏ hơn, nhưng có lợi thế hơn vì ở đầu hướng gió, tấn công quân
Pháp. Trong khi lực lượng còn lại – vượt trội hơn về quân số – tấn công vào
lực lượng Anh (Sơ đồ III, B). Paul Hoste nói rằng
chỉ huy lực lượng Pháp, đã thực hiện những biện pháp nhằm chuyển hướng
và chọc thủng phòng tuyến Hà Lan để có thể liên kết với vị chỉ huy liên
quân là công tước York, có thể như thế, vì D’Estrées là một người cực kì
dũng cảm nhưng lại không phải là một nhà hàng hải thực sự, cho nên ông ta
không đánh giá được hết những mối nguy hiểm của việc làm này, nhưng
không có sự di chuyển nào như thế cả, và cả quân Anh lẫn Ruyter đều nghĩ
rằng quân Pháp muốn tránh chứ không phải là muốn cận chiến. Nhưng giả
sử như D’Estrées quay lại và cố gắng chọc thủng phòng tuyến của Hà Lan,
vừa có kinh nghiệm hơn lại ở đầu hướng gió, trong khi thuỷ quân Pháp chưa
được huấn luyện đầy đủ thì kết quả có thể là một thảm hoạ, tương tự kết quả
trận đánh của vị đô đốc người Tây Ban Nha ở vịnh St. Vincent sau đó 125
năm; khi ông ta, với mục đích tái liên kết hạm đội của mình, đã tìm cách
chọc thủng đội hình chặt chẽ của Jervis và Nelson (Xem sơ đồ III, a). Sự
thật – hé lộ dần qua một loạt những tin tức mâu thuẫn nhau – là công tước
xứ York, tuy là một người dũng cảm và là nhà hàng hải giàu kinh nghiệm
nhưng lại là một người thiếu năng lực – rằng đội hình của ông không được
tốt, và vì vậy bị bất ngờ; rằng mệnh lệnh trước đó của ông cũng không chính
xác làm cho viên đô đốc người Pháp không phục, ông ta đã đi theo hướng
ngược với hướng của tổng tư lệnh khiến cho các hải đoàn tách rời nhau;
