ẢNH HƯỞNG CỦA SỨC MẠNH TRÊN BIỂN ĐỐI VỚI LỊCH SỬ 1660-1783 - Trang 348

tiết như thế thì ở Anh người ta đã đem hình nộm của ông ra đốt, vì họ cho
rằng ông đã để cho hạm đội Pháp chạy thoát. Khi Conflans đang dẫn hạm
đội của mình đi vòng qua Cardinals – người ta gọi mỏm đá cực Nam của lối
vào vịnh Quiberon như thế – thì những chiếc tàu đi đầu của Anh buộc hậu
quân của Pháp phải lao vào chiến đấu. Đây là một trường hợp nữa, khi mà
cuộc rượt đuổi kết thúc bằng một trận hỗn chiến; nhưng đặc biệt thú vị và
hùng tráng vì những điều kiện sau đây: gió mạnh, sóng to, gần bờ nằm cuối
chiều gió, tốc độ lớn, buồm bị rút lại, và có rất nhiều tàu tham chiến. Một
tàu Pháp trang bị 74 khẩu pháo, bị mấy tàu địch áp sát, quyết định mở cửa
tầng dưới; sóng biển tràn vào, đánh chìm cất cả, chỉ có 20 người trên tàu
thoát được mà thôi. Một chiếc khác bị hoả lực của chiếc kì hạm Anh bắn
chìm. Hai chiếc nữa, trong đó có một chiếc mang cờ hiệu của viên thiếu
tướng hải quân, phải hạ cờ, đầu hàng. Những chiếc khác chạy tản mác khắp
nơi. Bảy chiếc chạy theo hướng đông bắc và thả neo ở cửa một con sông nhỏ
tên là Vilaine, họ vào được đó là nhờ hai con nước thuỷ triều, một chiến
công chưa từng có từ trước tới nay. Bảy chiếc khác chạy theo hướng đông
nam vào Rochefort. Một chiếc nữa, sau khi bị thương nặng, đã mắc cạn và
chìm ở gần cửa sông Loire. Chiếc kì hạm mang tên Royal Sun, giống như kì
hạm của Tourville bị cháy ở La Hougue, khi đêm xuống đã thả neo ở gần
Croisic, ngay phía bắc sông Loire, và ở lại đây một cách an toàn suốt đêm
hôm đó. Sáng hôm sau, vị đô đốc này nhận thấy chi còn lại một mình và
dường như đã vội vàng cho tàu vào bờ để nó không rơi vào tay quân Anh.
Hành động này của ông đã bị người Pháp phê phán, nhưng có lẽ đó là việc
làm vô ích, vì Hawke sẽ không bao giờ cho con tàu này đi ra. Một hạm đội
lớn của Pháp đã bị xoá sổ, vì 14 con tàu không bị bắt hoặc phá huỷ đã bị
chia làm hai đội, còn những con tàu vào được Vilaine sẽ phải ở lại đấy từ 15
tháng đến 2 năm, và mỗi lần cũng chỉ 2 chiếc ra được. Anh mất 2 chiếc vì bị
mắc cạn (a) và bị hỏng hoàn toàn, thiệt hại của họ là không đáng kể. Khi
màn đêm buông xuống, Hawke cho hạm đội của mình và chiến lợi phẩm thu
được thả neo tại vị trí (b) trên sơ đồ.