với Pháp, tàu tuần dương Anh không phải lúc nào cũng tôn trọng quốc kì
Tây Ban Nha”, một nhà sử học Anh công nhận như thế
. “Trong năm 1758”,
một nhà sử học khác nói, “ít nhất đã có 176 tàu của các nước trung lập chở
đầy hàng hoá đáng giá từ các thuộc địa của Pháp hay trang thiết bị quân sự
và hải quân rơi vào tay người Anh”
. Rõ ràng, đấy cũng là những lí do mà
20 năm sau đã dẫn đến “thái độ trung lập có mang theo vũ khí” của các nước
vùng Baltic, nhằm chống lại những yêu sách của Anh trên vùng biển này.
Khi đã nắm được sức mạnh vô giới hạn, như lực lượng trên biển của Anh
lúc đó, thì ít khi người ta thực sự tôn trọng quyền của người khác. Không có
đối thủ trên biển, nước Anh có thể khẳng định rằng họ có quyền bắt giữ tài
sản của kẻ thù trên những con tàu trung lập, làm cho các nước này không
những bị rơi vào tình trạng phiền toái mà còn bị tước mất nền thương mại
đầy giá trị; chẳng khác gì tuyên bố trước đây về việc phong toả trên giấy các
hải cảng của Pháp. Dĩ nhiên, các nước trung lập nổi giận trước những yêu
sách như thế, nhưng phản kháng bằng vũ lực vào năm 1761 là lựa chọn sai
lầm, và Tây Ban Nha là nước phải chịu nhiều rủi ro nhất. Lúc đó, Anh có
120 tàu chiến đang hoạt động, chưa kể lực lượng dự bị và 70.000 thuỷ thủ
được tôi luyện trong suốt 5 năm chiến tranh trên biển và khát khao chiến
thắng. Năm 1758, hải quân Pháp có 77 tàu chiến, nhưng đã bị Anh bắt 27
chiếc vào năm 1750. Ngoài ra, còn có 8 chiếc tàu và nhiều tàu khu trục đã bị
phá huỷ hoặc bị chìm. Trên thực tế, như đã thấy, những nhà cầm bút người
Pháp công nhận rằng hải quân của họ đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Hải quân Tây
Ban Nha có khoảng 50 tàu, nhưng thuỷ thủ đoàn còn – nếu trước và sau giai
đoạn đang được xem xét mà họ không có sự khác biệt hoàn toàn – thua xa
lực lượng Anh. Bên trên đã nói đến sự yếu kém và sự thiếu vắng lực lượng
hải quân của Tây Ban Nha. Vị trí trung tập – dù đôi khi có bị vi phạm – là
lợi thế rất lớn, nó tạo điều kiện cho Tây Ban Nha khôi phục nền tài chính và
thương mại, thiết lập lại nguồn lực ở trong nước; nhưng nước này cần một
giai đoạn trung lập dài hơi hơn. Mặc dù vậy, nhà vua – do những tình cảm
gia đình và lòng oán hận đối với nước Anh – đã để cho một người khôn
ngoan là Choiseul lôi kéo, và hiệp ước trong nội bộ gia đình giữa hai vương
triều đã được kí kết vào ngày 15 tháng 8 năm 1761. Hiệp ước này – vua
