Sơ đồ XV
Liên quan tới mục đích của Suffren, không có bằng chứng nào chứng tỏ
ông ta có ý định tấn công, theo như Hughes mô tả, Suffren có 12 chiến
thuyền, trong khi quân Anh chỉ có 11, dường như ông ta định tuân theo
chiến thuật của Anh – tức là xếp thành hàng song song với đội hình của địch
rồi cùng lao xuống, từng chiếc thuyền đối đầu nhau. Bên cạnh đó là sự phối
hợp khá đơn giản: con tàu thứ 12, không có đối thủ chuyển xuống vị trí dưới
chiều gió so với chiếc thuyền đi cuối cùng của quân Anh và đẩy nó vào vị trí
giữa hai làn đạn. Đúng là, tập trung tấn công trung quân và tiền quân, như
Hughes mô tả, yếu thế hơn so với tập trung tấn công vào trung quân và hậu
quân. Điều này cũng đúng ngay cả với những đoàn tàu chiến chạy bằng hơi
nước, vì mặc dù không mất nhiều sức nhưng vẫn phải quay ngược lại để
chuyển từ tiền quân sang hậu quân, và như vậy sẽ mất rất nhiều thời giờ quý
giá. Điều này còn đặc biệt đúng đối với thuyền buồm, nhất là khi gió đã yếu
lại hay đổi chiều, thường xảy ra vào giai đoạn chuyển mùa, tức là giai đoạn
xảy ra trận đánh vừa được mô tả bên trên. Nelson khẳng định rằng, ông coi
khinh người Nga thời đó, rằng ông sẽ không do dự tấn công ngay tiền quân
của họ, hi vọng sẽ làm toàn bộ đội hình của họ bị rối loạn, vì họ không thành
thạo trong nghề đi biển. Nhưng mặc dù chẳng đánh giá người Tây Ban Nha
cao hơn bao nhiêu, trong trận Trafalgar ông vẫn tập trung tấn công vào hậu
quân của liên quân. Đối địch với những vị thuyền trưởng của hạm đội
Hughes mà tấn công tiền quân chứ không tấn công hậu quân thì sẽ là một sai
lầm lớn. Chỉ khi hoàn toàn lặng gió hậu quân mới không nhảy vào tham
chiến mà thôi.
Xin trích dẫn ghi chép của viên thuyền trưởng Chevalier về trận tấn
công của Suffren. Sau khi nhắc tới việc Hughes sắp xếp đội hình cho gió
thổi vào mạn phải đoàn chiến thuyền, ông ta viết như sau:
“Quân Pháp cũng làm như thế và hai hải đoàn đi song song với nhau, cùng theo hướng tây-
tây bắc (A, A). Lúc 11 giờ, khi đội hình của chúng ta đã sắp xếp xong, Suffren hạ lệnh rất cả
cùng lao xuống theo hướng tây tây nam. Nhưng chiến thuyền của chúng ta không giữ được đội
