Khía cạnh thuần túy lịch sử này của tin mừng mà ở đó nó tiếp giáp với quan
niệm Cựu Ước về nước Do Thái như dân chúng được Thượng Đế chọn, đồng thời
[khía cạnh đó] cũng hòa hợp với chính thực chất của tin mừng, như đã được trình
bày ở trên. Khám phá được sự đầy đủ vô hạn của cơ sở Thần-nhân ở hiện hữu
nhân bản, hàm nghĩa vượt qua được tâm trạng cô đơn, bị bỏ rơi, tình cảnh côi cút
của con người, như đã nhiều lần được nhắc tới; nhưng như vậy nó hàm nghĩa
vượt qua được tình trạng cô lập, đóng kín trong bản thân mình của con người đơn
lẻ, con người cá thể. Những đứa con của người Cha chung trở về ngôi nhà của
Cha và cùng nhau cư trú ở đó, lẽ tự nhiên tạo thành một gia đình chung - gia đình
trong ý nghĩa sâu sắc cổ xưa cũa từ ngữ ấy, vốn có nghĩa là một cơ thể tập thể
thống nhất, một bản thể tinh thần thống nhất tựa hồ như có cùng chung một dinh
dưỡng và hơn thế nữa - hầu như có một dòng máu tuần hoàn chung. Nếu như
Thượng Đế, như chúng ta đã thấy, không phải là một cấp bậc siêu hình tách rời
khỏi con người, mà là một ngọn nguồn nội tại, một cơ sở nội tại của chính cuộc
sống con người, thì những người cùng tham gia cở sở Thần-nhân đó sẽ không
biệt lập với nhau, mà hòa nhập vào với nhau ở bên trong. Cùng với khám phá cơ
sở Thần-nhân sâu sắc vô hạn ấy của hiện hữu nhân bản, thì bản thân cấu trúc của
giao lưu nhân bản cũng hoàn toàn thay đổi: vì tính thống nhất và tính cùng chung
đối với mọi người ở cơ sở có chiều sâu ấy của họ, nên giao lưu sẽ không phải là
đụng chạm bên ngoài của các thực thể nhân bản, mà là biểu hiện của gốc rễ
chung ở họ trong một toàn thể sinh động thống nhất. Và vì hiện thân sinh động
nhìn thấy được của cơ sở Thần-nhân chung ấy chính là Đức Jesus Kitô, và vì cơ
sở ấy trút sức mạnh của nó vào chúng ta thông qua Người, nên sự thống nhất của
các thành viên tham gia cuộc sống Thần-nhân sẽ là sự thống nhất của họ “ở trong
Đức Kitô”, và Đức Kitô có thể khai mở cho người ta: “Tôi là dây nho đích thực,
còn Cha Tôi là người trồng nho... Tôi là dây nho, còn các người là các nhánh dây;
ai mà trú ngụ ở trong Tôi, và Tôi ở trong người ấy, người đó sẽ đem lại nhiều trái
quả” (Phúc Âm. Yoan 15,1.5).
Hiện thực của Giáo hội Kitô giáo bao hàm ở trong điều này - không phải
như một cơ quan hay tổ chức mà Đức Kitô cố ý lập ra hay là các học trò của
Người lập ra theo lệnh của Người, mà như một cơ thể Thần-nhân tập thể huyền
bí, mọc lên một cách hữu cơ từ sức mạnh thần thánh, trút vào cõi trần gian thông
qua Đức Kitô và sống bằng sức mạnh ấy. Và vi tin mừng, vốn là tin báo về cơ sở
Thần-nhân của hiện hữu nhân bản, nên cũng chính là tin báo về điều gì đó lớn lao
hơn tình huynh đệ của con người, - về tính cố kết và tình đoàn kết của các thành
viên tham gia giao lưu thần thánh ở trong một cơ thể không nhìn thấy, nhưng hiện
