BA CHỊ EM NHÀ HỌ TỐNG - Trang 115

Phe cộng vội phái Chu Ân Lai tới Thượng Hải để cứu nguỵ Chu Ân Lai chỉ
huy và tổ chức lại các lực lượng xung kích cộng sản đã bị đánh bại và đang
mất tinh thần. Chu Ân Lai là một người cộng sản thành thị, từng làm việc
chặt chẽ với Borodin, và có một số kinh nghiệm công xã tại Ba Lệ Phe
cộng sản không biết được rằng họ đang xông vào một cái bẫy do Tưởng và
các tay anh chị Lục Hội đang giăng sẵn.
Sau cuộc tàn sát tháng 10, Thượng Hải vẫn còn trong tình trạng căng thẳng.
Người ta lo sợ Thượng Hải sẽ bị cộng sản chiếm. Các thương gia đem gia
đình trốn vào khu tô giới Pháp, có quân đội Pháp canh gác cẩn mật sau rào
kẽm gai và các ụ đất. Quân Anh tăng cường đông nhất, cứ một người dân
Anh sống tại Thượng Hải thì có hai quân sĩ tới bảo vệ. Phi cơ Anh bay tuần
thám trên không phận, và dưới hải cảng có trên 30 chiến hạm của Anh,
Pháp, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ý và Bồ Đào Nhạ Viện binh ngoại quốc vẫn tiếp
tục tới.
Phe cộng sản và công nhân Thượng Hải hiểu nhầm ý của Tưởng Giới
Thạch, và quyết định phát động cuộc nổi dậy ba ngày trước khi quân của
Tưởng tới nơi. Ngày 19-2-1927, xe điện và tầu thuyền trên sông ngừng
chạy, nhà bưu điện bị khóa lại, các xưởng máy im lặng, và các cửa tiệm
trên đại lộ Nam Kinh cũng đóng cửa. Tất cả sinh hoạt của Thượng Hải
ngừng lại theo lệnh của cộng sản trong một cuộc đình công lớn nhất.
Lúc đó đại quân của Tưởng Giới Thạch vẫn còn cách xa Thượng Hải. Nằm
chờ sẵn cuộc đình công của cộng sản là các cảnh sát được vũ trang đầy đủ,
và các lính đánh thuê của sứ quân địa phương. Tất cả lực lượng này được
sự hỗ trợ của cảnh sát quốc tế. Công nhân đều vắng mặt nên mục tiêu lúc
đầu chỉ là những sinh viên đi phát truyền đơn, và một số công nhân vác
biểu ngữ đình công. Cảnh sát và quân lính xông ra, lôi các sinh viên và thợ
thuyền ra giữa đường và chặt cổ họ. Bên trong các tô giới, cảnh sát quốc tế
cũng bắt giữ những sinh viên phát truyền đơn và đẩy họ ra ngoài cho các
lính đánh thuê chặt đầu. Riêng ngày 19-2 có tới hai trăm người bị chặt đầu.
Đầu của họ được cắm vào những cây sào và vác đi rước khắp thành phố để
thị uỵ Hàng ngàn người hoảng sợ bỏ trốn khỏi Thượng Hải.
Hai ngày sau, các cuộc hỗn chiến xảy ra ngoài đường phố. Lực lượng sứ