BA CHỊ EM NHÀ HỌ TỐNG - Trang 28

Tôn Dật Tiên chọn ngày Song Cửu (9-9-1895) làm ngày khởi nghĩa, vì
ngày đó dân chúng Trung Hoa đi tảo mộ đông đảo, nên việc tập trung và
vận chuyển nhân sự của Hồng Hội sẽ không bị quan quân nhà Thanh nghi
ngờ. Tại Quảng Châu, Tôn Dật Tiên tuyển được 153 lính đánh thuệ Những
người này được lệnh bố trí tại tư gia của viên tổng đốc và các sĩ quan, và sẽ
ra tay bắt giữ những người này khi cuộc khởi nghĩa bắt đầu. Sức mạnh
chính của cuộc khởi nghĩa là ba ngàn tay anh chị của tổ chức Hồng Hội, và
lực lượng này được trang bị bằng một ngàn khẩu súng lục.
Theo kế hoạch dự liệu, tất cả vũ khí và người sẽ tập trung tại Hương Cảng
và di chuyển tới Quảng Châu bằng đường biển. Khi nào nhóm anh chị
Hồng Hội tới Quảng Châu thì cuộc khởi nghĩa bắt đầu. Một sự trục trặc xảy
ra ngay tại bến tầu Hương Cảng. Trong khi vũ khí được chuyển xuống tàu
thì các tay anh chị chia làm hai phe, phe nào cũng đòi hỏi phe mình phải
được dùng súng, vì số người nhiều hơn súng. Trong khi hai phe còn mải
tranh luận trên bờ thì con tàu nhổ neo theo đúng giờ đã ấn định trước. Vũ
khí được chở đi Quảng Châu mà không có người đi theo.
Tôn Dật Tiên ở Quảng Châu lâm vào cảnh tiến thoái lưỡng nan: có vũ khí
mà không có quân xử dụng vũ khí. Nếu cứ tiếp tục cuộc khởi nghĩa thì nhất
định sẽ thất bại, vì không đủ quân số cần thiết. Tôn Dật Tiên đành phải
hoãn cuộc khởi nghĩa, và đánh điện cho Hương Cảng và Thượng Hải biết
quyết định mới nhất của mình. Nhưng trước khi điện tín của Tôn Dật Tiên
tới được Hương Cảng thì cuộc tranh luận của hai phe anh chị tại bến tầu
chấm dứt, và tất cả kéo nhau xuống tầu đi Quảng Châu, trễ hơn một ngày
theo kế hoạch dự liệu từ trước.
Đến lúc đó thì cảnh sát Anh tại Hương Cảng nghe biết được tin tức của
cuộc khởi nghĩa, liền báo cho nhà chức trách Mãn Thanh tại Quảng Châu
biết. Khi con tàu chở ba ngàn tay anh chị cặp bến Quảng Châu thì đã có
quan quân nhà Thanh chờ họ trên bến. Các tay anh chị thấy thế nguy liền
nhảy cả xuống biển, và hầu hết trốn thoát. Tuy nhiên nhà chức trách cũng
bắt được một số cấp lãnh đạo và 50 đoàn viên khởi nghĩa. Ngay tại thành
phố Quảng Châu, quan quân nhà Thanh mở cuộc ruồng bố, bắt thêm được
nhiều người trong tổ chức, tịch thu được một số vũ khí, quân phục và lá cờ