tăng căm thù đón ngày mít tinh xoá bỏ giai cấp địa chủ toàn xã. Nhưng tố
khổ địa chủ sống vẫn còn sôi sục hơn. Ở ngay cái sân gạch bát tràng mà
xưa kia Lý thìn, đến mỗi vụ thuế hàng năm đã nọc ra đánh không biết là
bao nhiêu cùng đinh chậm thuế, thiếu thuế. Đêm đêm người ta tính dổ tội.
Lý Thìn cởi trần, thắt lưng lụa điều, cầm hèo, tổng cộng ngần này năm phó
lý rồi lý trưởng trước khi lên làm chánh tổng đánh bao nhiêu người, hai
trăm tám mươi bảy cả dần ông đàn bà, đếm được rõ ràng đén thế. Tôi buồn
ngủ cứng mắt, rơi cái bút lúc đương vật vờ ghi chép. Mặc dầu, vẫn chốc lại
cố cất giọng khàn khàn: “Bà con ta ai có khổ nói khổ, nông dân ta vùng
lên”. Nghe gà đã eo óc gáy dồn, tôi đứng dậy, chỉ kịp nói “bế mạc”, cả đám
họp đã cung cúc chạy. Vẫn chưa thoát cái vất vả nữa. Các thôn lại nháo
nhác. Có hai đám tự tử, một người đâm đầu xuống giếng, một người thắt
cổ. Dưới thôn Đìa- thôn trọng điểm của đội trưởng, nửa đem cháy hơn chục
nóc nhà, người phải ra đồng chất đất cày như xếp ải làm vách lỗ đất hang
chuột để ở tạm.
Cuộc hội ý đội sáng sớm vẫn thường ngày. Và từ tờ mờ, cái Đơm đã ra
đứng đợi tôi trong bụi cây duối. Đến lúc vào họp, tôi vẫn còn thờ thẫn, nhớ
lúc nãy hì hục với con Đơm.
Đội trưởng Cự đứng lên:
- Các thôn báo cáo.
Cuối bước hai thôn nào cũng dồn dập, có thôn, cả bốn địa chủ với hai phản
động gian ác phá tường nhà tạm giam, trốn mất. Xóm nào cũng mất trộm
gà, bốn con trâu bị giắt ra đồng bị đâm lòi ruột, kềnh đấy.
Đội trưởng Cự nói, ngay câu đầu đã gay gắt:
- Tố khổ bước một, bọn địa chủ còn nghe ngóng, bây giờ chúng nó mới
mới ra mặt chống phá. Chớ quên thành tích đội ta đã giật được lá cờ đầu
đánh địch nên mới được ra làm cải cách vùng đất hai trăm ngày này. Quân
Pháp được rút chậm hai trăm ngày ở Hải Phòng cho nên xung quanh thành
phố là cái túi đựng mọi loại phản động. Chi bộ xã này, một địa chủ cường
hào gian ác đội lốt huyện uỷ viên về thành lập lúc bị tạm chiếm. Ngay khi
ấy đã chi bộ hai mang, bí thư hai mang. Khi đội về, chi bộ đã có 47 đảng
viên, đoàn uỷ cho ta thanh lọc đã duyệt đuổi ra 37 địa chủ, mật thám, quốc