BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 568

tôi kể tiếp:
Nhưng phải chăng những khu phố mờ ám, những cỗ xe sang trọng chở gái
của bọn công tử ăn diện phóng như bay chỉ có ở Moskva, chỉ có ở nước
Nga? Phố phường, phố phường ban đêm, phố phường ban đêm của thế kỷ,
những con ngựa béo tốt thì ở đâu mà chả có. Cái gì đã thâu gộp thời đại
này, cái gì đã gộp thế kỷ 19 thành một chương mục trong lịch sử. Đó là sự
phát sinh tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Những cuộc cách mạng đã nổ ra,
những thanh niên giàu lòng hy sinh đã leo lên các chiến lũy. Các nhà chính
luận cố vắt óc nghĩ cách kiềm chế sự trâng tráo hèn hạ của đồng tiền, đề
cao và bảo vệ nhân phẩm của người nghèo. Chủ nghĩa Marx xuất hiện. Nó
tìm ra căn nguyên của cái ác và phương thuốc chữa trị. Nó đã trở thành sức
mạnh hùng hậu của thế kỷ. Nào rác rưởi, nào ánh hào quang thánh thiện,
nào sự truỵ lạc, nào các khu thợ thuyền, những bản tuyên ngôn và những
chiến luỹ, tất cả đều phát sinh từ các khu phố mờ ám của thế kỷ.
Chà, nàng xinh đẹp biết mấy khi còn là một thiếu nữ, một nữ sinh trung
học? Ông chẳng biết gì đâu. Nàng thường đến chơi với cô bạn gái của nàng
sống trong khu nhà của nhân viên đường xe lửa Brest. Hồi đó tuyến đường
ấy mang tên như vậy, sau này đã bị đổi tên mấy lần. Cha tôi, hiện là thẩm
phán toà án quân sự Yuratin, bấy giờ làm thợ cả ở khu vực nhà ga.
Tôi hay lui tới khu nhà kia và thường gặp nàng ở đó. Nàng còn là một thiếu
nữ, một cô bé, nhưng đã có thể đọc thấy trên vẻ mặt và ánh mắt nàng tư
tưởng căng thẳng, nỗi lo âu của thời đại Tất cả các đề tài của thời đại, toàn
bộ nước mắt và sự hờn giận của thế kỷ, tất cả những thôi thúc, toàn bộ nỗi
thù hằn chồng chất và niềm kiêu hãnh của thời đại đều được ghi trên khuôn
mặt và trong dáng điệu của nàng, trong sự pha trộn giữa tính ngượng ngùng
thanh tân và sự cân đối táo bạo của nàng. Có thể nhân danh nàng, qua đôi
môi nàng mà đưa ra lời buộc tội thế kỷ. Ông phải đồng ý với tôi rằng đó
không phải là chuyện tầm thường. Đó là thứ giống như một thiên chức, một
phẩn thưởng quý giá. Phải có cái đó từ lúc bẩm sinh, phải có quyền mới
được hưởng cái đó.
- Ông nói về nàng rất tài tình. Hồi ấy tôi đã được thấy nàng đúng như ông
vừa tả. Cô nữ sinh trung học hoà hợp trong nàng với một nhân vật đang