anh, sự tận cùng của đời em. Lại một cái gì lớn lao, không thể tránh. Bí ẩn
của sự sống, bí ẩn của cái chết, sự quyến rũ của thiên tài, sự quyến rũ của
sự khám phá, những cái đó, Vâng, vâng, chúng mình đều hiểu. Còn như
những chuyện xích mích vặt vãnh trên thế giới, đại loại như xây dựng lại
địa cầu, thì xin lỗi các vị, xin các vị miễn cho, đấy không thuộc phần chúng
tôi.
Vĩnh biệt anh yêu dấu và lớn lao của em, vĩnh biệt niềm kiêu hãnh của em,
vĩnh biệt dòng sông nhỏ chảy xiết và sâu thẳm của em, em mới yêu tiếng
sóng vỗ dạt dào hàng ngày của anh, em mới thích gieo mình vào các làn
sóng mát lạnh của anh xiết bao?
Anh nhớ không, em đã chia tay với anh hôm đó, trong gió tuyết như thế
nào chứ anh? Anh đã lừa dối em! Lẽ nào em ra đi khi thiếu anh? Ôi em
biết, em biết mà, anh đã làm việc đó quá sức anh, vì anh tưởng đem lại
hạnh phúc cho em. Và chính hôm ấy tất cả đã sụp đổ. Ôi, lạy Chúa, em đã
điêu đứng, đã chịu đựng biết bao cảnh oan trái ở nơi xa kia? Nhưng anh
đâu có biết. Ôi, em đã làm trò gì, anh Yuri yêu quý, em đã làm bao nhiêu
việc dại dột! Em là một kẻ tội lỗi gớm ghiếc, anh không ngờ được đâu?
Nhưng em không có lỗi. Sau đó em đã nằm nhà thương ba tháng, trọn một
tháng mê man bất tỉnh. Từ đó em coi như không còn sống nữa, Yuri yêu
quý. Tâm hồn em chẳng lúc nào yên, vì thương xót và đau khổ. Nhưng em
chưa nói, chưa thổ lộ điều chủ yếu đâu. Em không thể, em không đủ sức
nhắc đến cái đó. Khi em nghĩ đến đoạn đời đó của em, tóc em dựng đứng
lên vì kinh hãi! Và thậm chí, anh biết không, em không dám bảo đảm rằng
em hoàn toàn bình thường. Nhưng anh thấy đó, em không uống rượu như
nhiều người khác, em không sa ngã vào con đường ấy, bởi vì một người
phụ nữ rượu chè say sưa thì thực là hết rồi, là ngoài sức tưởng tượng rồi,
phải vậy không anh.
Nàng còn nói nữa, còn nức nở đau đớn. Đột nhiên nàng ngẩng đầu lên ngơ
ngác và nhìn quanh. Mọi người đã vào phòng từ lúc nào, ai nấy đi lại, vẻ
mặt đăm đăm lo lắng. Nàng từ trên ghế bước xuống sàn, lảo đảo rời khỏi
chiếc quan tài, đưa tay lau mắt, như để vuốt nốt những giọt lệ cuối cùng
chưa chịu trào ra và vẩy xuống đất.