nhưng vẫn còn ở vào vị trí có thể tranh quyền. Lí Công Uẩn, kẻ lập ra nhà
Lí, là người trông coi quân địa phương phòng vệ, quân Tứ sương, lên Tả
Điện tiền chỉ huy sứ, từng tỏ dấu hiệu phản đối khi Long Việt bị giết mà
không bị Long Đĩnh trừng trị. Ông còn phải gạt sang bên mà không thấy
giết, một kẻ đồng sự chắc là hơi thất thế hơn: Hữu Điện tiền chỉ huy sứ
Nguyễn Đê. Thế lực riêng của ông là nhóm lưu vong Trung Quốc có địa
vực căn bản ở trung châu phía bắc (đất Cổ Pháp, Bắc Ninh ngày nay) mà
vươn được cánh tay quyền hành đến tận Hoa Lư. Vì thế phải đảo chính gấp,
và tránh né Hoa Lư. Sự kiện này cũng có ý nghĩa là một tiến trình li khai
mà các biến chuyển vững vàng về sau đã khiến cho họ Lí trở thành chính
thống trong lịch sử Việt. “Dời đô,” Lí Công Uẩn không những giải quyết
được vấn đề phản đảo chính mà còn có hi vọng củng cố sự nghiệp lâu dài
hơn từ đất căn bản của mình.
Phụ lục 1 LƯỢC THUẬT BÀI HÀNH LỤC
CỦA TỐNG CẢO
Sứ bộ (Tống) Cảo chúng tôi trở về, xin kể lại về hình thế sông núi
cùng sự tích Lê Hoàn để trình lên:
Cuối mùa thu năm ngoái [990] chúng tôi đến địa giới Giao Chỉ thì
có viên Đô chỉ huy sứ của Lê Hoàn là Thừa chính họ Đinh đem chín chiếc
thuyền, ba trăm lính đến châu Thái Bình đón tiếp, theo cửa ra biển lớn,
vượt nhiều cơn sóng gió nguy hiểm, nửa tháng mới tới sông Bạch Đằng,
theo thuỷ triều mà đi, mỗi chỗ nghỉ đêm đều có quán dịch, đến châu
Trường rồi (mới) đến tận (chính) nước. Hoàn đem hết thuyền bè chiến cụ
dàn ra, lấy cớ là tập trận. Từ đó đi cả đêm tới bờ biển chỉ cách châu Giao
hơn mười dặm. Thế rồi quân hộ vệ của Hoàn tới làm lễ nghênh tiếp ngoài
