Hai năm 1140-41 (1139 ĐVSL
) có loạn Thân Lợi suốt một vùng
rộng lớn phía bắc mà nhân vật chinh phạt chính là Đỗ Anh Vũ. “Ông” Thân
Lợi trong sử / “Thằng” Suy trên bia Đỗ Anh Vũ, “tự xưng là con Nhân
Tông,” nhờ cậy vương triều Đại Lí ở Vân Nam, mượn họ Triệu của nhà
Tống, khi thất bại đã rút về vùng căn cứ của họ Thân thông gia với Lí. Như
thế họ Thân của “thằng Suy” không phải là vô cớ xuất hiện mà có thể đúng
là từ họ Thân mà Lí từng kết thông gia, cũng như danh vị shaman “thầy
bói” mà sử quan gán cho, đã chứng tỏ Lợi là một thủ lãnh rừng núi. Dẹp
yên được chống đối bên ngoài xong Đỗ Anh Vũ phải lo đối phó bên trong
(1150). Việc ông trai gái với bà Lê Thái hậu thì cũng thường như ông thái
sư nào đấy với bà Đỗ Thái hậu Chiêu Linh (chết 1190), nhưng vụ đảo chính
thất bại chứng tỏ thế lực họ Đỗ là khuynh loát trong thời bấy giờ. Tất nhiên
trong tranh chấp thì cũng có kẻ của thế lực lớn rủi ro chọn lầm phe, hay bị
đẩy vào thế thất bại như các thân vương Lí, một ông phò mã, hay một
người họ Đỗ trong vụ này, người họ Tô, họ Đỗ “mưu phản bị giết” trong vụ
khác (1109). So sánh với họ Đỗ thì Tô Hiến Thành cũng tham gia vào việc
dẹp Thân Lợi nhưng với vai trò nhỏ hơn. Sử quan vạch tội Đỗ Anh Vũ rất
nhiều nhưng bia đá của Đỗ thì rất đề cao ông ta, danh vị còn rất lớn sau khi
chết nếu ta tin rằng “đền Đỗ thái uý” trong cuộc hội thề trung thành với Lí
năm 1214 là đền thờ ông. Trong khi đó Tô không có gì tương tự để lại
ngoài những tán tụng của sử quan. Có một người họ Tô làm vợ Anh Vũ,
nhưng Tô Hiến Thành sau này tuy ngăn được bà Đỗ Thái hậu khác lập
người con trưởng làm vua, vẫn phải chịu để “em trai Hoàng thái hậu” (họ
Đỗ) làm quan đầu triều (1175) với đội Cân Xa nhi bắt người hiệu quả hơn
nhân viên bộ Hình.
Những rối loạn bên trong cung đình vẫn chưa làm suy sụp triều đại
trong khi áp lực phía Bắc đã nhẹ đi và các thế lực địa phương thì chưa kịp
trỗi dậy. Cha con Tống Huy Tông, Khâm Tông bị Kim bắt đưa về sa mạc
năm 1127, Cao Tông phải bỏ chạy về nam lập triều Nam Tống, vẫn phát
triển được một vùng thương mại phồn thịnh nhưng thế lực suy yếu hẳn cho
đến khi bị Mông Cổ tràn ngập. Trong tình thế đó Tống phải chiều chuộng
