BÀI SỬ KHÁC CHO VIỆT NAM - Trang 196

chỉ cần thợ khắc khéo tay nên chỉ ba năm sau khi ra lệnh thi hành là
Nguyễn Nhữ Cái in tiền để dùng cho quân nổi loạn của mình (1399). Tiền
không có quý kim bảo đảm nên không dùng buôn bán với ngoài nước được
(tiền đồng còn có giá trị kim loại tự thân của nó) cho nên chúng ta không rõ
nhà nước có ý định giữ độc quyền ngoại thương hay không mà không thấy
phổ biến chính sách nào khác.

Dù sao thì một loại độc quyền như thế cũng gây va chạm quyền lợi

với những thế lực khác trong nước, mà chính yếu là thế lực tông tộc Trần.
Đã nói trang điền của tông tộc Trần mở ra trên đất bồi nên lãnh địa càng lúc
càng rộng thêm nhờ được phép chiếm các vùng phù sa mở ra trước lãnh
địa. Người ra tay chận đứng quyền lợi vô tạn ấy là bà Phi họ Lê của Minh
Tông, nghĩa là không phải người họ Trần. Quyết định ấy bị Nghệ Tông đảo
ngược (1371) cùng với việc huỷ bỏ lệnh kiểm kê tài sản của Dụ Tông. Thế
rồi tuy Quý Li chưa dám đụng đến các đại vương và trưởng công chúa,
nhưng lệnh hạn chế danh điền năm 1397 chỉ cho phép sở hữu 10 mẫu
ruộng, còn bao nhiêu nạp cho nhà nước chứng tỏ ý định tịch thu tài sản của
tôn thất Trần vốn từ lâu dùng nô tì đắp đê ngăn mặn khai khẩn ruộng, mở
tư trang. Công cuộc kiểm kê tiến hành chặt chẽ hơn trong năm tiếp với việc
cắm bảng tên xác nhận chủ nhân ngay nơi sở ruộng và việc lập địa bạ lưu
giữ nơi công sở. Đi sâu vào cải cách thì phải đòi hỏi quyền hành, mà quyền
càng lớn thì càng khiến cho tông tộc Trần lo lắng nên đã xảy ra phản ứng
gây nên những vụ giết chóc lây lan cả đến những người từng phục vụ Quý
Li. Tôn thất lớn chịu đầu hàng như Trần Nguyên Đán là hiếm cho nên lại
cũng nổi lên hành động xưa cũ: Dời đô (1397).

Công việc xây dựng đô mới trên đất nay là làng Tây Giai, huyện

Vĩnh Lộc, Thanh Hoá, nơi xưa gọi là động An Tôn, ba bề núi, phía tây là
sông Mã, mang tính cách một địa điểm quân sự cố thủ hơn là một thủ đô
hành chính như một viên quan nhận xét: “Đất An Tôn chật hẹp. hẻo lánh, ở
nơi đầu non cuối nước, hợp với loạn mà không hợp với trị…” Nhưng đó
mới là ý định chính của Hồ Quý Li khi xác nhận xây thành “cốt ở hiểm..,”
không màng nguyên tắc viển vông về “đức”. Điều này là bởi ảnh hưởng từ

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.