LỜI NGƯỜI DỊCH
V
ới người đọc Âu Mỹ ưa thích nhiếp ảnh, sách này đúng là một tiểu luận
quan trọng và độc đáo về ý nghĩa và sự nghiệp nhiếp ảnh. Với chúng ta ở
Việt Nam, nó còn là một nhập môn sinh động về lịch sử nhiếp ảnh phương
Tây, một nguồn gợi ý sâu sắc cho những ai sống bằng nhiếp ảnh, một tham
khảo phong phú về cách nghĩ và cách viết tiểu luận.
Xuất phát từ quan điểm triết học của Plato coi tất cả những gì ta nhìn thấy
đều chỉ là bóng đổ của hiện thực – Susan Sontag đã tìm hiểu vai trò, ý
nghĩa và tác động của hình ảnh do con người sáng tạo ra, từ hội họa cho
đến khi xuất hiện những hình ảnh do máy chụp ảnh và quay phim làm ra
mà bà gọi là “photographic images” – hình ảnh nhiếp ảnh. Sontag nhận ra
một điều cực kỳ quan trọng, rằng khác hẳn với những hình ảnh do con
người tạo ra bằng thủ công, như hội họa, có bản chất diễn giải hiện thực,
những hình ảnh nhiếp ảnh – từ ảnh chụp cho đến phim điện ảnh, truyền
hình và video ở đủ mọi định dạng – là những dấu vết và tiêu bản vật chất
của hiện thực, tạo nên bởi những quy luật vật lý của thế giới khách quan.
Bản chất hiện thực ấy của nhiếp ảnh đã tạo nên một hiện thực khác song
hành với hiện thực tự nhiên, và ngày càng lấn át hiện thực tự nhiên, khiến
cho chúng ta ngày càng thích sống trong cái “thế giới hình ảnh” do chính
mình tạo nên ấy, mất dần liên lạc với hiện thực tự nhiên, trở nên xa lạ với
hiện thực tự nhiên. Hệ lụy của “thế giới hình ảnh” gắn liền với những hệ
lụy của tiến trình dân chủ trong xã hội công nghiệp hóa phát triển mà
Sontag gọi là “vô cơ” (inorganic), “tư bản” (capitalist) và “tiêu thụ”
(consumerist). Những hệ lụy ấy là gì, người dịch xin để bạn đọc tự tìm hiểu
khi thư thả đọc sách này; chỉ muốn chia sẻ một chút rằng, khi dịch xong
cuốn này, chúng tôi mới vỡ nhẽ tại sao chụp ảnh “tự sướng” lại đang thành
