BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 120

Vậy họ phải cố đưa người bản xứ vào lấp chỗ trống của các quan chức bảo hộ
để lại. Làm sao đây để tổ chức bộ máy mới duy trì hoạt động các cơ quan công
ích và cuối cùng là đánh đòn bọn thực dân người Âu? Bằng cách giao quyền
hành cho Bảo Đại.
Quân đội Nhật sụp đổ từng mảng. Lửa chiến tranh đã lan trên đất Nhật, chính
thủ đô của họ, Tokyo bị các pháo đài bay của Mỹ oanh kích. Họ cố sức tàn lao
vào công việc cuối cùng này: phục hưng chế độ quân chủ.
Bảo Đại chỉ là ông vua bù nhìn... Thôi cũng được, ông "phải" đứng ra trị vì vậy!
Ngày 9 tháng 3 Nhà vua và Hoàng hậu đang đi săn, như thường lệ ở khu rừng
cách Huế vài cây số. Chiều ngày 9 người Nhật đón được họ giữ lại. Sau một
đêm ông có thời gian suy nghĩ tính sổ với chính quyền Pháp, với những quân
nhân Pháp bị người Nhật kết tội là phản bội. Hôm sau người Nhật mới đưa Bảo
Đại và Nam Phương về Huế. Vậy là trong đêm xảy ra đảo chính đó Bảo Đại
vắng mặt tại Huế. Trùng hợp ngẫu nhiên?
Không. Đây là có tính toán. Bảo Đại không muốn chứng kiến sự tan rã của
những người bạn cũ. Ông đã phong thanh được tin từ ngày 25 tháng 2 là người
Nhật sẽ hành động nhưng ông không thông báo cho người Pháp biết. Còn hơn
thế vì người Pháp đã báo trước là dựa vào ông để tuyên bố độc lập cho Việt
Nam(4).
Nhà vua đang lu mờ dần trong bàn tay người Pháp, chỉ vui thú săn bắn và mơ
mộng thì nay đang chơi đòn chính tn khá tinh tế khiến các quân nhân Pháp
không tưởng tượng nổi.
Tuy nhiên Phạm Khắc Hòe, nguyên Tổng lý Ngự tiền văn phòng của ông lại
miêu tả khác. Ông Hòe đã ghi được diễn biến các sự kiện khá chính xác đúng
như đã xảy ra bên trong Tử Cấm thành. Cách nhìn của ông Hòe không êm dịu
gì. Sau này ông đi theo cộng sản nên ông cũng phải hạ bớt giọng khi miêu tả vị
Hoàng đế nhẹ dạ, phù phiếm hơn là sự thực. Ông viết: "Sáng sớm hôm sau 10
tháng 3 ông đi xe vào đến cửa Thượng Tứ thấy cửa đóng chặt gọi mãi không
thấy ai ra mở. Trên tường dán những tờ bố cáo bằng chữ Hán đại ý: quân đội
Thiên hoàng đã đánh đổ Pháp, thiết quân luật để giữ trật tự và giúp Việt Nam
lấy lại chủ quyền độc lập để cùng Nhật Bản xây dựng khối Thịnh vương chung
Đại Đông Á"(5).
Dân chúng tụ tập trước tờ bố cáo khiến xe ông Hòe không đi được. Người xem