BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 138

không, phong trào Việt Minh đã tập hợp được đại đa số những người yêu nước
có tinh thần quốc gia - dân tộc trong nhân dân. Những người Cộng sản chỉ
chiếm số rất ít trong hàng ngũ những người tham gia Việt Minh. Theo số liệu
được công bố sau này cả nước lúc đó chỉ khoảng năm nghìn đảng viên, phần lớn
lại là những đảng viên mới. Họ hoạt động bí mật và thường giấu kín cả việc họ
là đảng viên.
Cùng ngày, De Gaulle lên tiếng. Lúc này ông đang ở Washington để hội kiến
với Truman. Người đứng đầu nước Pháp tự do được tổng thống Mỹ dứt khoát
công nhận chủ quyền của Pháp ở Đông Dương. Lập trường của De Gaulle lúc
này là không thể chấp nhận Đông Dương độc lập. Ông chỉ tuyên bố. "Do thái độ
trước kẻ xâm lược và trung thành với nước Pháp, dân chúng Đông Dương xứng
đáng được sống sung túc và tự do hơn".
Như thế là còn rất xa so với lập trường của Bảo Đại nêu ra trong thông điệp
ngày 17 tháng 8 gửi De Gaulle, bản thông điệp đã khiến người Pháp rất rầu
lòng. Giám đốc cơ quan DGER - Tổng nha nghiên cứu và tư liệu tức Cục tình
báo Pháp sau này, là A. Boutheret - viết cho Laurentie, giám đốc chính trị của
Bộ Thuộc địa: "Đề nghị của Bảo Đại đưa ra đúng vào lúc tướng De Gaulle
đang thương lượng với Mỹ, đã đẩy chúng ta vào một tình thế cưc kỳ tế nhị.
Nhân nhượng tối đa của chúng ta là độc lập của Liên bang Đông Duơng trong
khuôn khổ Liên hiệp Pháp". Đó là sự phản ứng duy nhất của De Gaulle đối với
thông điệp của Bảo Đại nhưng vẫn được giữ kín. Trong Hồi ký chiến tranh,
tướng De Gaulle không hề nhắc đến bức thư đó. Lúc này nước Pháp không có ý
định trao trả độc lập cho Annam và chắc chắn không thừa nhận những gì đã thoả
thuận giữa Nhật và Việt Nam. Hai ngày sau, René Pleven, Bộ trưởng Thuộc địa
viết:
"Vấn đề gay cấn hiện nay là làm sao giúp cho nhũng nhân vật như Bảo Đại có
thể thoái lui mà không mất mặt hoàn toàn. Điều đó không có nghĩa là chúng ta
phải tiếp tục dùng ông ta".
"Chắc chắn là uy tín của Bảo Đại đã bị giảm sút nghiêm trọng sau khi ông ta
tìm cách khôi phục quyền lực muộn màng bằng cách biên mình thành công cụ
của người Nhật".
***
Một đơn vị biệt kích Pháp, mang mật danh Lambda được máy bay Anh đưa từ