BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 140

Nguyễn Tri Phương) chủ trương biến cuộc míttinh chào mừng việc Nhật trao trả
Nam kỳ thành cuộc biểu tình tuần hành võ trang khởi nghĩa lập chính quyền
cách mạng tại thành phố Huế.
Trong lúc hàng chục vạn dân các phủ, huyện trong tỉnh Thừa Thiên và nội thành
Huế, cờ biển rợp trời, vừa đi vừa hô khẩu hiệu, nườm nượp kéo về sân vận động
Huế thì một tối hậu thư, lời lẽ khô khan, cương quyết, gần như thô bạo, được
dán kín và gửi cho Triều đình. Chính Nhà vua đã tự tay mở thư đọc:
- Lực lượng cách mạng Việt Nam khắp cả nước và ở Thừa Thiên-Huế đã sẵn
sàng khởi nghĩa, giành chính quyền về tay nhân dân. Quân Nhật đã đầu hàng
không có quyền lực gì ở Việt Nam và chính quyền Nam triều càng không thể tồn
tại được nữa.
- Yêu cầu chính quyền Nam Triều phải giải tán và vua Bảo Đại phải tuyên bố
thoái vị ngay.
- Chính quyền cách mạng thuộc về nhân dân tuyên bố bảo đảm tính mệnh và tài
sản cho Hoàng gia và toàn thể nội các, kể cả gia đình họ. Đối với lăng tẩm của
các vua ngày truớc cách mạng vẫn giữ nguyên vẹn, không làm gì hư hại.
Hạn trả lời chậm nhất là 13 giờ 30 ngày 23 tháng 8 năm 1945.
- Ông Phạm Khắc Hòe được Việt Minh chỉ định làm người liên lạc giữa Nhà
vua và chính quyền cách mạng(5).
Ký tên và đóng dấu
Việt Minh Nguyễn Tri Phương.
Làm thế nào bây giờ? Bảo Đại thấy mình đơn độc. Đọc xong bức thư, ông bực
dọc đứng dậy quay vào trong nhà nói: "Thôi mặc kệ các ông, các ông muốn làm
chi thì làm".
Bên ngoài, đường phố chuyển động, tiếng reo hò xen lẫn tiếng hô khẩu hiệu như
sấm dậy. Trong Đại Nội, tâm trạng mọi người hoảng loạn. Lúc này "ngôi báu"
cũng chẳng có nghĩa lý gì với mạng sống của mọi người trong hoàng gia. Hơn
sáu chục năm qua, kể từ khi vua Tự Đức băng hà (1883), hoàng cung đã chứng
kiến nhiều chuyện vua bị phế truất rồi bắt bỏ ngục, bức tử, đem đi dày biệt xứ...
Đâu đó tiếng tụng kinh niệm Phật râm ran, cố lấy lại bình tâm, cầu mong Đức
Phật độ trì tai qua nạn khỏi. Nhà vua và Hoàng hậu cùng với bà Hoàng thái hậu
cố tỏ ra điềm tĩnh nghe ngóng tình hình, nhưng mọi người không khỏi lo sợ
quần chúng biểu tình ùa vào trong hoàng cung và một cuộc tàn sát có thể xảy ra.