BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 234

làm việc ở Đông Dương, có chiến tranh hay không, cao uỷ sẽ lợi dụng những
chuyến đi về Paris để hưởng những cuộc du lịch ngắn ngày. Trên đường đi, mỗi
dịp dừng chân tại các thủ đô hay thành phố, ông tranh thủ đi thăm thú các nơi,
khám phá nhiều cảnh quan mới lạ, bao giờ ông cũng có vợ, con cùng đi. Ngay
khi đi Vatican để yết kiến giáo hoàng cũng có con gái Jacqueline đi theo. Khi
ông đặt chân xuống đường băng sân bay Tân Sơn Nhất, ông đã mang sẵn trong
túi áo, một tài liệu đánh máy mười một trang. Đó là mười một trang "huấn thị",
như một bản điều lệnh, một bản hướng dẫn hành động để tránh được những điều
dại dột, sai lầm, để chắc chắn là ông áp dụng đúng chính sách đã được Paris
quyết định.
Đối với chính phủ Hồ Chí Minh thì sao? Trong tài liệu ghi rõ: kiên quyết lên án.
Thế còn vấn đề Độc lập cho Việt Nam? Được, nhưng độc lập trong khuôn khổ
Liên hiệp Pháp, không có quân đội riêng, không có ngoại giao riêng, tất cả đều
kèm theo sự kiểm soát chặt chẽ về chính trị. Câu kèm theo biện pháp nầy gợi lại
bóng ma của đô đốc Courbet, của tướng De Courcy và các phế đế hồi giữa thế
kỷ XIX.
Trong tài liệu, ghi rõ "Một thí nghiệm cũ, cách đây một trăm năm, chứng tỏ bỏ
qua một số bảo đảm nào đó là quá sớm"(1).
Cuối cùng, với Bảo Đại, bản tài liệu nói rõ: "Lập lại bộ máy cai trị cũ, nhưng
không tỏ ra là chúng ta lập lại triều đại quân chủ".
Ít nhất là phải như thế. Ký tên dưới bản huấn thị có Thủ tướng Nội các Paul
Ramadier, người của đảng Xã hội, còn có phó thủ tướng Maurice Thorez, tổng
bí thư đảng Cộng sản.
***
Tại Hongkong, "Con Trời" Bảo Đại không làm gì hết. Ông ta nghỉ ngơi, thưởng
thức lạc thú trên đời. Năm 1932, ông đã do dự khi rời Paris để về nước nắm
quyền bính. Năm 1945, ông đã thoái vị hơi vội, rồi rong chơi ở Trung Hoa trong
lúc đất nước lầm than vì có mặt của quân đội chiếm đóng nước ngoài và lo sợ
xảy ra nội chiến. Vậy việc gì ông phải từ bỏ những thói quen cũ của mình.
Trong khi ông không chính thức được giao "một chức trách rõ rệt" nào. Ông
được tự do. Ông tự nhủ: còn chưa bằng những người khác.
Ông đã đổi tên. Không còn Hoàng đế Bảo Đại. Cũng không phải công dân Vĩnh
Thuỵ mà là Wang Kunney tiên sinh, một người Trung Hoa. Muôn năm sự kín