BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 242

Liên hiệp Pháp, có hành chính riêng, cảnh sát riêng, nhưng quân đội và ngoại
giao vẫn ở dưới quyền Paris. Điểm nổi bật quan trọng là chính phủ trung ương
có quyền lực trên toàn bộ đất nước gồm cả Nam Kỳ, có nghĩa là chính thức hoá
sự thống nhất của Việt Nam. Như vậy là những biện pháp trên gần phù hợp với
chỉ thị của chính phủ Pháp trao cho cao uỷ Bollaert sáu tháng trước đây, rộng rãi
hơn những điều dành cho Hồ Chí Minh hồi ký hiệp định sơ bộ tháng 3 năm
1946. Nhưng phạm vi quyền lực của chính phủ trung ương của Bảo Đại phỏng
được bao nhiêu ngoài các thành phố thị trấn và dọc đường giao thông do Pháp
kiểm soát và bảo vệ còn gần như toàn bộ vùng rừng núi và phần lớn nông thôn
mênh mông đều đặt dưới quyền của chính phủ kháng chiến do Hồ Chí Minh
lãnh đạo.
Nhưng lạ lùng thay, vừa ký tắt xong Bảo Đại tuyên bố bác bỏ thoả ước, la lối
rằng ông đã bị lừa.
Về phía Pháp cũng vậy. Phe bảo thủ không muốn nghe nói đến thoả ước vừa
được ký kết.
Người ta bỗng nhận ra Bảo Đại hoá ra không phải là con người dễ bảo, yếu
mềm, hơn nữa không phải là một tên bù nhìn đã bán mình cho quỷ. Người ta
thấy ông tỏ ra cứng rắn, độc lập trong suy nghĩ và hành động hơn là những nhà
chức trách Pháp đã hình dung về ông.
Các nhà thương thuyết từ Paris sang, không giấu sự bực mình trước tính thiếu
thiện chí, và thái độ không khoan nhượng của ông. Ông vua bị hạ bệ nầy là ai
mà phải cầu cạnh đến như thế nhỉ. Vừa mới ký thoả thuận xong bước đầu đã
phủi tay ngay. Chính phủ Pháp đã nhầm chăng? Ông ta có thực sự độc lập trong
hành động không hay do một số cố vấn có ảnh hưởng điều khiển ông trong bóng
tối như thời kỳ ở Huế ông dễ dàng tuyên bố thoát ly quan hệ với Pháp, nhận sự
bảo hộ của Nhật để rồi lại nhanh chóng thoái vị và làm cố vấn cho chính phủ Hồ
Chí Minh. Giờ đây, sau sự kiện Hạ Long, ai mới là người không khoan nhượng
và khôn khéo? Phải chăng sau lưng ông ta, chính là người Mỹ đang mưu mô
nắm con bài Bảo Đại, muốn ông độc lập với Pháp để vừa làm suy yếu thế lực
Pháp ở Đông Nam Á, vừa tiến tới xây dựng một chính quyền tay sai đủ mạnh
làm rào cản chủ nghĩa cộng sản ở châu Á.
Sau cuộc gặp ở Vịnh Hạ Long, giới hữu trách chính trị ở Pháp vô cùng thất
vọng không tìm được ai có thể thay thế Bảo Đại mặc dù họ không ưa Bảo Đại