BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 248

quyền lực của mình và chỉ có ông mới có thể đối chọi được với Hồ Chí Minh.
Người Mỹ càng sốt ruột. Cuối cùng Tổng thống Cộng hoà Pháp Vincent Auriol
và Bảo Đại ký thoả ước 8 tháng 3 năm 1949, Cựu hoàng sẽ trở về nước, bổ
nhiệm các thủ hiến cai trị ba "kỳ". Các dân tộc miền núi được hưởng tự trị
nhưng đặt dưới quyền trực tiếp của Bảo Đại, gọi là "Hoàng triều cương thổ".
Nhưng không lập lại nền quân chủ. Bảo Đại sẽ không trở lại làm Vua mà là
Quốc trưởng Việt Nam. Sau nầy khi hoà bình được lập lại, nhân dân sẽ bỏ phiếu
lựa chọn chế độ chính trị cho mình. Nhưng trong khi chờ dợi, Bảo Đại vẫn cho
phép và còn mong muốn được mọi người "tâu Hoàng thượng" hoặc "tâu Bệ
Hạ". Sau nầy khi về nước, Văn phòng Quốc trưởng vẫn đóng ở Đà Lạt vì người
Pháp dùng dằng không chịu giao dinh Norodom, tượng trưng cho quyền lực của
Toàn quyền Đông Dương cũ cho Quốc trưởng Việt Nam.
Còn thái độ của chính phủ kháng chiến Hồ Chí Minh?
Ngày 25 tháng 1 năm 1949, trả lời các nhà báo, Hồ Chí Minh nói: "Ông Vĩnh
Thuỵ đã thề trung thành với Tổ Quốc, với nhân dân và Chính phủ. Nếu ông ấy
cam tâm buôn dân, bán nước thì ông ấy sẽ bị tội phản quốc như những kẻ phản
quốc khác"(11).
Ngày 2 tháng 2 năm 1949, trả lời phóng viên hãng thông tấn Anh Reuter hỏi về
ông Vĩnh Thuỵ có còn được coi là cố vấn tối cao trong chính phủ nữa không,
Hồ Chí Minh khẳng định: "Ông ta đã tự cách chức ấy rồi"(12). Hai tháng sau,
bình luận về bản ký kết 8 tháng 3 giữa Bảo Đại và Pháp, Hồ Chí Minh tuyên bố.
"Bản ký kết 8 tháng 3 đối với nhân dân Việt Nam chỉ là tờ giấy lộn. Thứ thống
nhất và độc lập giả hiệu ấy chẳng lừa bịp được ai... Vĩnh Thuỵ trở về với 10.000
viễn binh Pháp để giết hại thêm đồng bào Việt Nam. Vĩnh Thuỵ cam tâm bán
nước. Đó là sự thật... Vĩnh Thuỵ làm tay sai cho thực dân là một tên phản
quốc... Chính phủ Việt Nam sẽ thẳng tay trừng trị những tên Việt gian đầu sỏ đã
bán nước buôn dân…" (13). Đầu tháng 10 năm 1949, trả lời nhà báo Mỹ A.
Steele, báo New Herald Tribune, Hồ Chí Minh tuyên bố dứt khoát: "Chúng tôi
không cần gì đến bọn bù nhìn... Chỉ có bù nhìn và phản quốc mới ủng hộ Bảo
Đại"(14). Cũng vào thời gian nầy, tại căn cứ kháng chiến của Liên Khu III, hữu
ngạn sông Hồng, một phiên toà đặc biệt của Toà án quân sự đã tuyên án tử hình
vắng mặt Vĩnh Thuỵ về tội phản quốc. Chủ trương xử công khai tội bán nước
của Bảo Đại phản ánh thái độ của chính phủ kháng chiến do Hồ Chí Minh lãnh