BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 288

tinh thần của quân đội Pháp - Việt. Sự tan rã hoàn toàn của lực lượng đồn trú
trong tập đoàn cứ điểm đã gây choáng váng tai hại hơn bất kỳ một thất bại quân
sự quan trọng nào dù nặng nề đến đâu. Chính là ở đây, trong cuộc đối đầu tổng
lực, quân Pháp đã tin chắc là phải đánh bại quân Việt Minh. Lần đầu tiên có lẽ
từ khi chiến tranh bắt đầu, công luận Pháp thể hiện sự quan tâm đến nỗi thống
khổ ở xứ thuộc địa cũ châu Á. Dư luận chăm chú theo dõi những cực nhọc khốn
khó, những biểu hiện của chủ nghĩa anh hùng của quân đội Pháp trong năm
mươi bảy ngày bị bao vây. Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ mang giá trị biểu
tượng: hình ảnh những xác chết phủ kín chiến hào, những đoàn dài tù binh Pháp
đi diễu dưới sự áp tải của những người lính Việt Minh thấp bé đã khiến dư luận
ở chính quốc ngao ngán. Còn quân đội quốc gia Việt Nam, đội quân đã được
Bảo Đại tô vẽ cho đẹp mỗi khi duyệt binh đang tan rã tơi tả. Chỉ vài tuần sau
Điện Biên Phủ đã có hai mươi nhăm nghìn lính quốc gia bỏ ngũ(4).
Cùng với sự thất bại Điện Biên Phủ, các chính phủ Pháp và Việt theo nhau đổ.
Tại Paris, Pierre Mendès France thay Joseph Laniel. Ở Sài Gòn, hoàng thân Bửu
Lộc xin từ chức. Ngô Đình Diệm nhận lời mời của quốc trưởng Bảo Đại đứng ra
lập chính phủ mới...
Mendès France cam kết đem lại hoà bình bằng thương lượng trong vòng một
tháng. Trái với những lời bảo đảm của người tiền nhiệm, ngay lúc đầu ông đề
nghị chia cắt Việt Nam thành hai miền riêng biệt.
Ngày 20 tháng 7 năm 1954, các nhà thương thuyết đồng ý rạch một vạch ngang
trên vĩ tuyến 17 phía trên Huế một chút. Huế nằm trong vùng không Cộng sản.
Các bên thoả thuận sau hai năm sẽ tổ chức tổng tuyển cử để thống nhất đất nước
và quyết định chế độ chính trị của Việt Nam.
Hai bên đình chiến tại chỗ. Chiến tranh chấm dứt.
Việt Minh tuy là người thắng trận, chỉ chấp nhận chấm dứt xung đột dưới áp lực
của các đồng minh Liên Xô và Trung Quốc.
Nhưng với Bảo Đại, đó là sự phá sản. Ông không được đếm xỉa tới. Không ai
buồn nghe những lời phản kháng của ông. Những đại biểu của ông chỉ đóng vai
phụ. Ông hạ lệnh cho họ rời khỏi hội nghị. Hiệp định Genève về Đông Dương
được ký kết không mang chữ ký của đại biểu chính quyền Bảo Đại. Phe ông
không chỉ thất bại mà Việt Nam lại bị chia cắt làm đôi.
Thống nhất của Việt Nam, đó là mục tiêu đấu tranh của ông. Độc lập, thống nhất