BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 287

dứt. Các bản tin của sở tình báo ghi nhận những chuyến đi Vitell, Paris, Evian,
đảo Corse bằng chiếc Libérator, máy bay riêng của cựu hoàng.
Ông rất hài lòng và cám ơn chính quyền địa phương đã đón tiếp ông. Ông viết
cho thị trưởng Maurice Cornut Gentille: "Tôi sẽ không quên sự chu đáo, kín đáo
và ân cần mà các ngài đã dành cho tôi, nhờ đó không lúc nào tôi cảm thấy mình
là người nước ngoài mà luôn luôn thấy mình được đùm bọc như là một đồng
bào của các ngài"(3).
Một cuộc sống quả là vui vẻ, đẹp đẽ, thú vị và nhẹ nhàng, nếu ở quê hương xa
xôi của ông không có chiến tranh - cuộc chiến tranh bẩn thỉu với những đau
thương khôn lường: 460 nghìn người Việt Nam, 60 nghìn người Pháp chết từ
năm 1949.
Một tháng sau chuyến viếng thăm Sài Gòn lần cuối cùng những cuộc thương
thuyết hoà bình bắt đầu. Cuộc xung đột giữa hai bên Pháp-Việt đã trở thành vấn
đề quốc tế. Các cuộc thương lượng để đem lại hoà bình cho Đông Dương đã
diễn ra ở Genève, tại trụ sở của Liên hợp quốc, có năm nước tham dự: Hoa Kỳ,
Anh, Liên Xô, Trung Quốc và Pháp. Chính giữa gian phòng lớn, hai đoàn đại
biểu của hai bên Việt Nam ngồi đối diện nhau: đoàn đại biểu của Việt Nam Dân
chủ Cộng hoà và đoàn đại biểu của chính quyền Bảo Đại.
Cùng thời gian đó, Thủ tướng Joseph Laniel ký tại điện Matignon - dinh thủ
tướng, một hiệp ước chẳng biết thứ mấy dành cho Việt Nam quyền độc lập hoàn
toàn. Rõ ràng là quá muộn.
Vào giờ hội nghị lập lại hoà bình ở Đông Dương khai mạc tại Genève, Bảo Đại
đang ở Cannes. Những nhà thương thuyết đi lại như con thoi giữa lâu đài
Thorenc và thành phố Thuỵ Sĩ để thông báo với Bảo Đại - Tất cả những người
đứng đầu chính phủ Pháp đều trịnh trọng thề tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ Việt
Nam - không có chuyện trở lại vấn đề thống nhất đã phải trả giá đắt mới giành
được. Bảo Đại không tin. Lúc đầu chính phủ của ông từ chối không ngồi chung
bàn với đại diện Việt Minh. Georges Bidault, lúc đó là bộ trưởng Ngoại giao
phải bảo đảm bằng văn bản do chính ông ta viết, rằng: "Chính phủ Pháp không
tìm cách lập ra hai quốc gia riêng biệt, mỗi nước có khuynh hướng quốc tế
riêng, có hại đến sự thống nhất của Việt Nam", đến lúc đó chính quyền Bảo Đại
mới chịu cử đại biểu đến Genève.
Đúng ngày hội nghị khai mạc, Điện Biên Phủ thất thủ, cùng với nó là sự sụp đổ