sỏi. Như những người khác, anh thu dọn chỗ nằm vuông vức, lăn lê bò toài
trong bùn lầy, hò hét các mệnh lệnh. Khi đến lượt, cũng như những người khác,
anh cũng phải cọ rửa nhà xí. Anh không như một số thanh niên khác, quá mảnh
mai yếu đuối, quá mệt mỏi, đã tuyên bố bỏ cuộc sau ba tháng đầu tiên của khoá
tân binh. Chủ yếu trong các ngày qua là tập đi đều bước, là những buổi diễn tập
linh tinh, nhằm mục đích dạy cho những thanh niên tân binh biết chỉ huy người
khác. Đều đặn, một đại diện chính thức của chính phủ Việt Nam đến trường tìm
hiểu một cách tôn kính những gì xảy ra với người lính mới..
Bảo Long bình thản chịu đựng cuộc sống khắc khổ trong quân ngũ, chan hoà
với hai mươi bảy bạn đồng ngũ chung chạ trong một phòng. Suốt thời gian thử
thách đó mỗi đêm chỉ ngủ ba hoặc bốn giờ. Trong trường không được nói
chuyện chính trị. Không nói gì về Việt Nam, vào thời điểm nầy cuộc xung đột
giữa các giáo phái bùng lên dữ dội ở Sài Gòn. Bảo Long không muốn biết điều
gì đang xảy ra trên đất nước anh. Quá nhiều đau khổ, quá nhiều luyến tiếc khiến
anh muốn xa hẳn, không muốn dính dáng gì với đất nước khiến anh nghĩ về quê
hương. Anh không đọc báo, thưa dần những cuộc tiếp xúc với đồng hương. Tuy
cuộc sống quân ngũ tạo thuận lợi cho tình bạn phát triển, anh không kết bạn với
ai, lúc nào cũng lặng lẽ, xa lánh, giữ gìn ý tứ dù tình đoàn kết quân ngũ dễ làm
cho mọi người gắn bó với nhau hơn.
Bảo Long vào học trường võ bị với tư cách sinh viên của một nước trong Liên
hiệp Pháp. Anh có thể rời bỏ trường bất kỳ lúc nào anh muốn. Nhưng anh ở lại.
Kiêu hãnh trong bộ quân phục áo đỏ, mũ chùm lông, đặc trưng của học sinh
quân Saint-Cyr, anh tham gia cuộc diễu binh ngày Quốc khánh Pháp 14 tháng 7
năm 1955, đi qua quảng trường Champs-Elysées, anh đi ở hàng cuối của tiểu
đoàn vì vóc dáng bé nhỏ. Nhưng cha và mẹ anh đều không tới xem cuộc diễu
binh đó.
Tuy nhiên, dù có những biểu hiện bề ngoài đó, trong những năm đầu tập luyện,
Bảo Long bắt đầu nhận ra có lẽ tốt hơn là nên chú tâm vào việc học triết học.
Lòng say mê binh nghiệp giảm dần.
Cuối năm 1956, sau hai năm học anh phải chọn một trường thực hành. Gần như
toàn bộ học sinh quân trong khoá của anh nhanh chóng đi thẳng sang Algérie
tham gia chiến đấu. Cuộc chiến tranh thuộc địa mới của Pháp đang cần người,
nhất là cán bộ khung. Chỉ còn lại "những người nước ngoài". Tất cả có sáu