BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 302

rất xa lạ với tính dễ dãi khoan dung quá mức và khao khát lạc thú của Bảo Đại.
Trên bàn làm việc, một chiếc bàn đồ sộ của Thủ tướng, bức thư được đặt khá
nổi bật trên một tấm lót tay tô hình con rồng và biểu trưng An Nam. Một tờ giấy
trắng đơn giản ghi rõ biểu trưng của Cựu hoàng Bảo Đại.
Diệm đọc lại bức thư một cách chậm rãi: "Ông được tôi chọn để điều khiển một
chính phủ đoàn kết dân tộc. Mặc dù đã có chỉ thị của tôi, ông đã góp phần gây
phương hại đến quan hệ thân hữu với nước Pháp và đẩy nhân dân Việt Nam vào
tình trạng nội chiến. Tham vọng của ông đã làm đổ máu nhân dân vô tội. Lẽ ra
phải hành động như một nhà chính khách, ông đã đem lại tai hoạ cho đất nước.
Vậy ông phải rời ngay Sài Gòn trong chuyến bay sắp tới, sang báo cáo với tôi
về tình hình hiện tại"(1).
Như vậy Bảo Đại đã cách chức ông, chỉ bằng một vài chữ. Con người thấp lùn,
thường được mô tả như một người bảo thủ cứng rắn và lạnh lùng, nước mắt
rưng rưng(2). Bây giờ thời thế đã thay đổi rồi, ông ta sẽ không ra đi thất bại, gần
như ô nhục như năm 1933. Không có vấn đề lại trở vào bóng tối và chịu khuất
phục.
Ông cự tuyệt mệnh lệnh của Quốc trưởng nhưng, không vò nát lá thư. Ông
không thuộc loại người như thế. Ông đặt nhẹ nhàng xuống bàn. Những lời quở
trách của Quốc trưởng chẳng quan trọng gì đối với ông. Quyền lực trong tay
ông. Bảo vệ ông và cũng giám sát ông, có tám trăm cố vấn Mỹ cùng với vũ khí
và tiền bạc. Cựu hoàng không đáng đếm xỉa đến nữa. Việc cách chức ông ta vừa
tuyên bố chỉ đẩy nhanh việc loại trừ ông ta khỏi cuộc chơi chính trị ở Việt Nam.
***
Trong dinh thự riêng của ông ở Cannes - trụ sở của cái chính phủ "trò hề" - Bảo
Đại, ra tuyên bố không tín nhiệm thủ tướng Ngô Đình Diệm, quá gắn bó với
quyền lợi của người Mỹ, kêu gọi hoà hợp với Việt Minh. Một chủ trương không
ai đồng tình. Paris, nhất là Washington phản đối. Bản tuyên bố viết: "Tôi không
muốn để đồng bào bị lôi kéo lâu hơn nữa vào con đường chỉ có thể dẫn đến
phân liệt, đến chiến tranh, hơn nữa có thể lôi kéo các nước vào một cuộc chiến
tranh toàn cầu mới. Chính phủ hai miền phải cố gắng giảm bớt đối kháng, thậm
chí có thể thật thà hợp tác trong một số lĩnh vực vì lợi ích tối thượng của tổ
quốc, phải được đặt lên trên lợi ích riêng của mỗi miền [...]. Nếu chính sách
của ông Diệm cứ tiếp tục, chắc chắn nó sẽ làm cho Việt Nam đã chịu quá nhiều