BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 84

thành phố công chức quan lại chủ yếu là thủ đô của nghi lễ. Mặc dù vẻ huy
hoàng trong các thái độ trịnh trọng nghiêm trang của triều đình, của các quan
đại thần nhưng thực quyền ở chỗ khác: tại dinh Khâm sứ Pháp, các đồn điền
thực dân hay ở các câu lạc bộ chính trị. Tóm lại là quyền lực thật sự không ở
trong các toà nhà tráng lệ của trung tâm Đại nội, trong mười hai cung điện trong
hoàng cung. Cũng không phải ở nơi làm việc riêng và chỗ ở của gia đình Bảo
Đại, một gia đình đông như một bộ tộc, một thị tộc hay một dân tộc của một
mình gia đình ông. Không biết dùng làm gì? Khi từ châu Âu trở về Bảo Đại đã
tự đặt câu hỏi. Xung quanh Hoàng đế An Nam và triều đình có đến một vạn
người cả nam lẫn nữ, tất cả đều là con cháu hậu duệ của một vị vua sáng lập
triều Nguyễn là Gia Long từ gần một thế kỷ nay.
Một đám người đông đảo có chức vị, phẩm trật khác nhau, tranh giành đòi hỏi
mỗi người một mẩu quyền hành, chờ đợi sự thất sủng hay ân sủng, lợi dụng sự
phế truất của vua này để ủng hộ một vua khác. Mười nghìn anh em họ các đời
vua kế tiếp nhau đang tranh chấp, phản bội nhau, bày đặt âm mưu này nọ hay
chỉ đơn thuần hưởng thụ một đặc ân là sinh từ một gia đình quyền quý. Từ một
trăm năm nay nhờ có nhiều vợ các vua đều đông con. Gia Long có năm mươi
mốt người con nối nghiệp. Người con trai nối ngôi lấy niên hiệu là Minh Mạng
có một trăm bốn mươi hai người con! Mỗi một ngóc ngách xó xỉnh trong hay
ngoài hoàng thành đều có căn nhà, mảnh vườn làm nơi trú ngụ và nuôi sống họ
hàng con cháu gần xa với vua và không ít trong số này chỉ cam lòng có tên trong
danh sách dài dằng dặc những người trong hoàng tộc.
Bé trai Bảo Long đã sinh ra ở đó cách đây ba năm. Vui vẻ biết bao, tự hào biết
bao khi cha mẹ biết giới tính của nó. Sinh con trai trong một gia đình An Nam là
một tin mừng, một hạnh phúc lớn. Đứa trẻ lớn lên sẽ là người tiếp nối việc thờ
cúng tổ tiên, nối dõi tông đường, lưu truyền tên họ. Ở các gia đình người Việt
điều khổ tâm, điều bất hạnh lớn là không có con trai nối giõi. Hạnh phúc và
hoan hỉ càng gấp bội nếu đứa bé trai đó là con vua. Việc nối ngôi thế là được
bảo đảm. Hạnh phúc hơn nữa là Nhà vua, cha đứa trẻ sẽ được lòng dân hơn vì
sinh hoàng nam và thể tạng đứa bé lại khỏe mạnh.
Bảo Đại đã viết: "Con trai của chúng tôi là hoàng tử Bảo Long còn trẻ mà được
trời phú cho những phẩm chất tự nhiên cao quý, có năng khiếu lỗi lạc, khiến
chúng tôi có thể nuôi hy vọng tốt đẹp về tương lai của nó".